Με
τον θάνατο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη έκλεισε στην ουσία η εποχή της
μεταπολίτευσης και της προδικτατορικής εποχής.
Άσχετα από συμπάθειες ή
αντιπάθειες δεν είναι τυχαίο ότι οι τρείς μεγάλες προσωπικότητες της πολιτικής μας ζωής
Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ανδρέας
Παπανδρέου και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πρωταγωνίστησαν σε όλο αυτό το διάστημα.
Και άσχετα πάλι από την προσωπική μας αποτίμηση για το έργο του καθενός, μόνο
το γεγονός ότι και οι τρείς παρέμειναν για τόσα πολλά χρόνια στο προσκήνιο και
διαμόρφωσαν ο καθένας με τον τρόπο του και τις αντιλήψεις του την εξέλιξη της Ελλάδας, αποδεικνύει ότι δικαιωματικά μπορεί να τους
χαρακτηρίσει κανείς μεγάλους.
Τον
Κωνσταντίνο Μητσοτάκη δεν τον ψήφισα ποτέ μου κουβαλώντας από τα νιάτα μου τις θλιβερές
αναμνήσεις από τις μέρες της αποστασίας.
Ο
Μητσοτάκης με την ανένδοτο και την αντιστασιακή του δράση στην κατοχή, είχε
αποκτήσει ιδιαίτερη αίγλη στον κεντρώο χώρο και αποτελούσε ουσιαστικά τον μόνο
και δικαιωματικό διάδοχο του Γεωργίου Παπανδρέου.
Άλλωστε
όπως
γράφει και ένας παλιός ρεπόρτερ το 1964: όταν κάποιος ρώτησε
τον Παπανδρέου ποιος θα είναι ο μελλοντικός αντικαταστάτης του όλοι περιμέναμε
να ακούσουμε το όνομα του γιου του, Ανδρέα. Η απάντηση, όμως, ήταν διαφορετική
και μας έκανε να γουρλώσουμε τα μάτια: "Μα φυσικά, ο Κώστας!"
Όμως
ο Ανδρέας με τον πρωτοποριακό, για τότε
πολιτικό του λόγο ,είχε πλέον πάρει με το μέρος τους μεγάλο μέρος των οπαδών της
Ενώσεως Κέντρου.
Αυτή
ήταν η πρώτη ατυχία στην πολιτική σταδιοδρομία του Μητσοτάκη.
Με
την αποστασία και όλες τις αθλιότητες που την συνόδευσαν διέγραψε όλη την ως
τότε πολιτική του παρακαταθήκη και για
χρόνια ,ακόμα και μετά την πτώση της χούντας μέχρι το 1977, παρέμεινε εκτός της πολιτικής
ζωής της χώρας.
Σε συνέντευξή του το 2001 ο Κ. Μητσοτάκης
σχολίασε για την κίνηση της «Αποστασίας» από την ΕΚ:
«Έχω μετανιώσει, γιατί θα μπορούσα εκείνη την ώρα να δείξω λιγότερη
ευαισθησία απέναντι των εξελίξεων και αντί να πάω να ορκιστώ, να πάω στο Καστρί και
να κοιτάξω να συμφιλιώσω και πάλι τον Βασιλέα με τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ίσως
μπροστά στο φάσμα του απειλουμένου εμφυλίου πολέμου να ήσαν σοβαρότεροι και οι
δύο.
Διότι και η μια μεριά και η άλλη είχε άδικο. Κατά τη δική μου αντίληψη
και το είχα πει τότε εις τον Γέρο, ότι επιτέλους ο Κωνσταντίνος, ο τότε
Βασιλεύς ήτο νέος, άπειρος, υφίστατο και κακές επιρροές, σίγουρα υφίστατο κακές
επιρροές γύρω του, δεν αναφέρομαι κατ' ανάγκη στη Βασίλισσα Φρειδερίκη,, η
οποία κι αυτή είχε ορισμένες φορές ακραίες θέσεις, είχε πολλά προσόντα, αλλά
είχε και αδυναμίες που οφείλονται ίσως στην καταγωγή της και στην ψυχολογία την
οικογενειακή, αλλά αναφέρομαι και σε πολλούς άλλους, είχε αδυναμίες, είχε ο
Βασιλεύς άδικο.
Αλλά ο Γεώργιος Παπανδρέου ήταν ένας ώριμος πολιτικός, ο οποίος θα
έπρεπε εκείνη την ώρα να δείξει περισσότερη λογική και να παραδεχθεί ότι
χρειαζόταν μια μικρή υποχώρηση. Σας είπα, ότι αναγκάστηκε στη συνέχεια να κάνει
πολύ μεγαλύτερη για να αποφύγει.»
Μετά την προσχώρηση του στην ΝΔ και την εκλογή του στην ηγεσία της, αποτυγχάνει ύστερα από τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 1989 να αποκτήσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, με αποτέλεσμα τις κυβερνήσεις συνεργασίας
Τζαννετάκη και Ζολώτα.
Παρά
την εκλογή του τελικά στην πρωθυπουργία, μετά τις εκλογές του 1990, είχε πάλι την
ατυχία να έχει πλειοψηφία μόνο ενός βουλευτή (Κατσίκης), με αποτέλεσμα ενώ είχε στο
πρόγραμμα του μερικές σωστές διαρθρωτικές αλλαγές στο δημόσιο και στην
οικονομία, να μην μπορεί να τις εφαρμόσει λόγω του πολιτικού κόστους και των
εσωκομματικών αντιδράσεων.
Τέλος
λόγω της έλλειψης ισχυρής πλειοψηφίας στην βουλή ήταν άτυχος και στην τότε πολύ
ευκολότερη συμβιβαστική λύση του ονόματος της FUROM, θέμα το οποίο τελικά
προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης του από τον Σαμαρά.
Τελικά
οι δύο αυτές άτυχες κορυφαίες στιγμές της πολιτικής του σταδιοδρομίας μπορεί
γι΄αυτόν να ήταν κρίσιμες, αλλά ήσαν επίσης κρίσιμες και για την χώρα μας.
Μπορεί
μεν το 1991, που ανέλαβε την πρωθυπουργία, η δημοκρατία στην Ελλάδα να είχε πλέον
εδραιωθεί και να μην κινδύνευε από τις πολιτικές αλλαγές και τα πολιτικά πάθη
που είχαν δημιουργηθεί από το «βρώμικο 1989», την εποχή όμως της αποστασίας τα πράγματα δεν
ήσαν το ίδιο.
Οι
αθλιότητες που έγιναν τότε και ο ευτελισμός της πολιτικής ζωής κατέστησαν εύκολο
τον δρόμο γιια την επικράτηση της χούντας.
Ο
Μητσοτάκης μπορεί να ατύχησε αυτές τις δύο φορές στην πολιτική του ζωή αλλά αντίθετα ευτύχησε στην
οικογενειακή του.
Την
αποτίμηση της συμβολής του στον κοινοβουλευτικό μας βίο θα την κάνει τελικά η
ιστορία ύστερα από μερικά χρόνια, όταν δεν
θα βρίσκονται πια στην ζωή όσοι έχουν ζήσει στα χρόνια που έδρασε και αναπόφευκτα
δημιούργησε συμπάθειες και αντιπάθειες.
