Η ΕΡΩΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ

 Ο αρχιστράτηγος της επανάστασης του 1821 ήταν γνωστός για την γενναιότητα του αλλά και για την αθυροστομία του.

Στο ποστ μου ΚΑΘΕ ΠΟΥΤΣΟΣ ΚΑΙ ΤΥΡΟΠΙΤΤΑ! γράφω σχετικά με αυτό. Με την ευκαιρία του εορτασμού των 200 χρόνων από το 1821, στην ιστοσελίδα της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», ανέβηκε ένα κείμενο  για την ερωτική ζωή του Γεώργιου Καραϊσκάκη, του καθηγητή Αριστείδη Χατζή που  είναι ειδικός στη Φιλοσοφία Δικαίου & Θεωρία Θεσμών και μέλος της Επιτροπής.
Το κείμενο προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και ταχέως εξαφανίστηκε από την ιστοσελίδα της Επιτροπής η οποία μάλιστα, έγραψε στο Twitter ότι δεν γνωρίζει τίποτα, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση αλλόκοτη ! Ο διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών κ. Καβαλλιεράκης , χαρακτήρισε το κείμενο ως «γονατογράφημα» . Η απάντηση του συγγραφέα είναι πως το κείμενο ήταν χιουμοριστικό, δεν ήταν επιστημονικό και ήταν προορισμένο να δημοσιευθεί μόνο στο facebook.
Απ΄ότι φαίνεται πάντως η Επιτροπή για τα 200 χρόνια  προφανώς δεν επιθυμεί να παρουσιάζονται στον εορτασμό κείμενα που θα απομυθοποιούν τους ήρωες της επανάστασης και θα αναδεικνύουν τις ανθρώπινες διαστάσεις τους.

Η μόνη εικόνα για την Μαργιώ που περιγράφει το κείμενο , την οποία ο Γιάννης Βλαχογιάννης την αποκαλεί «φονική μηχανή»,υπάρχει στον πίνακα του Θεόδωρου Βρυζάκη που δείχνει το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη στα Ταμπούρια του Πειραιά. Ο ίδιος στέκεται πάνω στο λόφο και δείχνει με το χέρι τις εχθρικές θέσεις κάτω από την Ακρόπολη. Δίπλα του είναι ο Μακρυγιάννης. Οι πολεμιστές κάτω,τρώνε, πίνουν και ακούν τον οργανοπαίκτη. Κάτω δεξιά, στην άκρη του πίνακα, διακρίνεται μία γυναικεία μορφή, αρματωμένη σαν άντρας....
«Είναι αληθές ότι περί τα μέσα της επαναστάσεως, διατελών εξ ανάγκης μακράν της οικογενείας του, προσέλαβε παρ’ αυτώ νεοφώτιστον τινά νέαν, την εν τοις στρατοπέδοις πολυθρύλλητον γενομένην Μαριών, ήτις φέρουσα το ιμάτιον και τον οπλισμόν του στρατιώτου, παρηκολούθησεν αυτόν καθ’ όλας τας τελευταίας της ζωής του εκστρατείας. Αλλά δεν ηλάττωσε την προς την σύζυγον στοργήν ή της προσκαίρου εκείνης συντρόφου παρουσία, ήτις άλλως τε κατήντησεν αναπόφευκτος εις αυτόν, δια την ανάγκην ην είχεν ιδιαζούσης διηνεκούς περιποιήσεως, ένεκα της κακής καταστάσεως της υγείας του»

Στο κείμενο του Αριστείδη Χατζή η ελληνική μετάφραση του αγγλικού κειμένου είναι δική μου.

Ο Καραϊσκάκης έχει πει και έχει κάνει πολλά. Συνοψίζω με δύο λόγια τη σχέση του με τις γυναίκες που επηρεάζονται πάντα από τη σχέση του με τη μητέρα του («έφαγε σαράντα χιλιάδες πούτσαις έως να με γεννήση»). Για τις γυναίκες συνήθιζε να λέει «η γυναίκα και το άττι θέλουν καβαλάρην».
Νομίζω πήρατε μια ιδέα.
Στο παλάτι του Αλή Πασά γνώρισε την όμορφη Γκόλφω Ψαρογιαννοπούλου που ήταν μέλος του χαρεμιού. Ο Αλή Πασάς τα φρόντιζε τα κορίτσια. Αφού τελείωνε η θητεία τους, τις καλοπάντρευε. Στην Γκόλφω έδωσε τον Καραϊσκάκη. Ήταν καλός γάμος, αγαπήθηκαν, έκαναν δύο κορίτσια (Πηνελόπη και Ελένη) που επέζησαν και μετά την Επανάσταση καλοπαντρεύτηκαν. Ήταν, λοιπόν, ευχαριστημένος. Έλεγε μάλιστα και το εξής όταν τον ρωτούσαν:
«Νέος υπανδρεύθηκα, ωραίαν γυναίκα πήρα.

Ζεύκια [απολαύσεις] πολλά ετράβησα, δόξαν μεγάλην ηύρα,
Και γρόσια εκαζάντησα, όσα μου ήταν χρεία».
Αλλά ήρθε ο πόλεμος. Κατάφερε να φυγαδεύσει την οικογένειά του από τα Ιωάννινα και την έστειλε στον Κάλαμο της Λευκάδας που τον έλεγχαν οι Βρετανοί. Αλλά την άνοιξη του 1823 τον πληροφόρησαν διάφοροι καλοθελητές ότι η όμορφη και νέα Γκόλφω τον απατούσε.
Προσποιήθηκε ότι αδιαφορούσε:
«Όποιος την πρωτοπάρη να την έχη! Να την χέσω την πουτάνα!»
Αλλά πληγώθηκε και προσπάθησε να την κάνει να ζηλέψει διαδίδοντας ότι θα τη χωρίσει και θα παντρευτεί νεότερη και πλούσια. Δεν ξέρω αν η Γκόλφω ήταν αθώα ή όχι. Αλλά πέθανε νεότατη τον Αύγουστο του 1826. Λίγο πριν πεθάνει, όμως, ο Καραϊσκάκης πρόλαβε να την εκδικηθεί.
Ένα χρόνο νωρίτερα, το 1825, ο Καραϊσκάκης έπιασε αιχμάλωτη στην Πελοπόννησο μια τουρκοπούλα, μέλος χαρεμιού. Την έβαλε να βαφτιστεί χριστιανή και της έδωσε τρία ονόματα. Κανονικά Μαρία, τη φώναζε Μαργιώ αλλά και… Ζαφείρη. Διότι, για να μην προκαλεί, την έντυνε με ανδρικά ρούχα και την είχε ορντινάτσα.Η Μαργιώ τον αγάπησε, τον φρόντιζε (είχε φυματίωση) και πολεμούσε δίπλα του.
Στον γιατρό του,τον Ελβετό Gosse, φαινόταν σαν Αμαζόνα. Βέβαια πολλοί νόμιζαν ότι ο Ζαφείρης ήταν μία από τις «χατζαρούλες». Έτσι ονόμαζαν τους ανοιχτά ομοφυλόφιλους αγωνιστές, που έκαναν συχνά γυναικείες δουλειές στο στρατόπεδο, είχαν σεξουαλικές σχέσεις με αρκετά παλληκάρια και φυσικά, όταν υπήρχε ανάγκη, πολεμούσαν το ίδιο ηρωικά με τους straight. Αλλά ο Ζαφείρης ήταν γυναίκα 100%, σαν τον Πίπη, στο Αρχόντισσα και ο Αλήτης.
Λίγο πριν πεθάνει η γυναίκα του, ο Καραϊσκάκης πήγε να την επισκεφτεί στον Κάλαμο. Έφερε μαζί του και τον Ζαφείρη/Μαργιώ. Ο οποίος είχε εντολή να παριστάνει τον άνδρα για να μην την μυριστούν. Τι να κάνει και ο Ζαφείρης, την έπεφτε σε υπηρέτριες, τις τσιμπούσε, τις χούφτωνε κλπ. Υπερέβαλε λίγο και οι κοπέλες διαμαρτυρήθηκαν στην κυρά τους, τη Γκόλφω. Η Γκόλφω αγανάκτησε και το είπε στον Καραϊσκάκη: «Μάζεψε τους άνδρες σου που την πέφτουν στις ψυχοκόρες μου»! Το μπέρδεμα τον ανάγκασε να ομολογήσει ότι ο Ζαφείρης ήταν γυναίκα. Έγιναν οι σχετικές σκηνές -όχι τόσο επειδή είχε εξωσυζυγική σχέση όσο γιατί την κουβάλησε μέσα στο σπίτι της οικογένειάς του. Ο Καραϊσκάκης όμως είχε μια αφοπλιστική δικαιολογία: «Έγνοια σου μουρή, έχω και για σένα πούτσο. Μη μου χολιάζεις»!
Κράτησε τον λόγο του και πριν φύγει την άφησε έγκυο. Μάλλον στη γέννα του τρίτου παιδιού, του Σπύρου ή στις επιπλοκές μετά τη γέννα, πέθανε η άτυχη Γκόλφω. Τον μοναχογιό του, ο Καραϊσκάκης δεν τον γνώρισε ποτέ. Του άφησε μόνο το σπαθί του που το χρησιμοποιούσε ο Σπύρος ως αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Δυστυχώς ο Καραϊσκάκης δεν πρόλαβε να καμαρώσει τον γιο του, όταν ο Σπύρος, μισό αιώνα αργότερα, έγινε Υπουργός Στρατιωτικών.

Όμως η Μαργιώ/Ζαφείρης δεν ήταν μια απλή σχέση. Ήταν η υπαρχηγός του Καραϊσκάκη. Ας αφήσουμε τους Έλληνες σεξιστές της εποχής που τους ενοχλούσε η Μαργιώ και την υποτιμούν ή την εξαφανίζουν από τις περιγραφές κι ας δούμε τι γράφει γι’ αυτήν στα απομνημονεύματά του ένας τζέντλεμαν, ο νεαρός George Cochrane, ανιψιός του θρυλικού (για τη συμμετοχή του στις επαναστάσεις της Νότιας Αμερικής) και τραγικού (για τη συμμετοχή στη δική μας), βρετανού ναυάρχου Thomas Cochrane. Ο George θα πρέπει να έπαθε την πλάκα του με την κοκκινομάλλα Μαργιώ γιατί την πέρασε από ακτινογραφία και της αφιερώνει μια ολόκληρη σελίδα:
“Among his followers was an orderly [ορντινάντσα], who attended him everywhere, – and of whom I must pause to give a brief account.
This orderly was a Turkish woman, dressed partly in man’s attire, and partly in female. She had been taken prisoner by Karaiskaki at Trippolitza, when that city fell into the hands of the Turks; and Karaiskaki became attached to her, and she to him. She watched him night and day. She carried over her shoulder a light Greek musket, and in her girdle a brace of pistols and an ataghan [γιαταγάνι].
Her countenance was very pleasing, but possessing more of the Turkish than the Greek character. Her face was rather round than oval; she had a perfectly straight nose, dark eyes and eyebrows, and a complexion not at all dark, but of a healthy and beautiful white and red. Her hair was dark auburn, and was plaited, and part of it wound round a Greek red cap with a blue tassel [κόκκινο φέσι με μπλε φούντα]. She wore white cotton trousers, with a white sheep-skin jacket, coming down to her waist only, which latter was encircled with a red leathern girdle, as I have said before, containing arms.
Her manners were very mild and inobtrusive, and when noticed by us strangers, she cast down her eyes with a very becoming and attractive modesty.

The conduct of this woman offered a fine specimen of what female attachment is capable of effecting. No danger, however great, kept her from the field; and although she did not fight, still she was regardless of her life while following her lord.”

«Ανάμεσα στους οπαδούς του ήταν μια ορντινάντσα, που  παρευρισκόταν  παντού, - και για την οποίο  πρέπει παρενθετικά  να δώσω μια σύντομη περιγραφή. Αυτή η  ορντινάντσα  ήταν μια τουρκάλα, ντυμένη εν μέρει αντρικά , και εν μέρει σα γυναίκα. Είχε φυλακιστεί από τον Καραϊσκάκη στην Τριπολιτσά, όταν η πόλη είχε πέσει  στα χέρια των Τούρκων. και ο Καραϊσκάκης προσκολλήθηκε σε αυτήν, και εκείνη σε αυτόν. Τον φρόντιζε  νύχτα και μέρα. Μετέφερε στον ώμο της ένα ελαφρύ ελληνικό μουσκέτο, και στη ζώνη της, θήκες πιστολιών και ένα γιαταγάνι. Είχε ευχάριστο παρουσιαστικό , αλλά είχε χαρακτήρα περισσότερο τουρκικό παρά ελληνικό. Το πρόσωπό της ήταν μάλλον στρογγυλό παρά οβάλ. είχε μια τέλεια ευθεία μύτη, σκούρα μάτια και φρύδια, και μια επιδερμίδα καθόλου σκούρα, αλλά με ένα υγιές και όμορφο λευκό και κόκκινο χρώμα. Τα μαλλιά της ήταν σκούρα πυκνά, και ήταν πλεγμένα σε κοτσίδα, και μέρος τους τυλιγμένο κάτω από ένα φέσι με μπλε φούντα. Φορούσε άσπρο βαμβακερό παντελόνι, με ένα άσπρο σακάκι από δέρμα προβάτου, που έφτανε μέχρι  την μέση της. Το σακάκι  ήταν ζωσμένο  με μια κόκκινη δερμάτινη ζώνη, που όπως έχω περιγράψει  προηγουμένως είχε όπλα. Οι τρόποι της ήταν πολύ ήπιοι και διακριτικοί, και όταν έβλεπε εμάς τους ξένους , κατέβαζε  τα μάτια της με μια πολύ γοητευτική και ελκυστική σεμνότητα. Η συμπεριφορά αυτής της γυναίκας προσέφερε ένα καλό παράδειγμα  του τι μπορεί να προσφέρει η γυναικεία προσήλωση. Κανένας κίνδυνος, όσο μεγάλος, δεν την κράτησε μακριά από το πεδίο της μάχης. και παρόλο που δεν πολεμούσε, αψηφούσε για  τη ζωή της, ενώ ακολουθούσε τον κύρη  της. "
Όταν γίνεται η ιστορική πρώτη σύσκεψη, μεταξύ του ναυάρχου Cochrane και του Καραϊσκάκη, η Μαργιώ έχει πρώτη θέση πίστα:
“To the right of the general was the orderly I have before spoken of, who was seated in the same position as the general. It appeared that, in the general’s tent she exercised that prerogative which her beauty and attachment had acquired for her; there she was evidently second in command.”
«Δεξιά του στρατηγού ήταν η ορντινάντσα  για την οποία έχω μιλήσει πριν, η οποία καθόταν στην ίδια θέση με τον στρατηγό. Φάνηκε ότι, στη σκηνή του στρατηγού, ασκούσε αυτό το προνόμιο που είχε αποκτήσει με την  ομορφιά και την προσκόλλησή του σε αυτήν. Εκεί ήταν προφανώς δεύτερη στη διοίκηση.
Όταν ο Καραϊσκάκης, πληγωμένος θανάσιμα, καταλαβαίνει ότι θα πεθάνει κάνει τη διαθήκη του το βράδυ της 22ης Απριλίου 1827. Θα αφήσει στη Μαργιώ 4.000 γρόσια (αγοραστική δύναμη γύρω στα €50.000) για προίκα και θα την παντρέψει με ένα από τα παλληκάρια του. Ο γάμος θα γίνει δίπλα στο κρεβάτι του ετοιμοθάνατου Καραϊσκάκη. Τα χαράματα της 23ης Απριλίου θα ξεψυχήσει με τη Μαργιώ δίπλα του. Τι απέγινε η Μαργιώ, δεν γνωρίζουμε.

Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.