ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ-53 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΌΝΗΣΕ ΤΟ ΛΑΥΡΙΟ

Διάβασα  στο κύριο άρθρο του ΒΗΜΑΤΟΣ της 23-7-17 ότι η Ελλάδα έχει έσοδα περίπου 500.000 ευρώ από την εξαγωγή ακατέργαστου βαμβακιού. Αν αυτό επεξεργαζόταν στην χώρα μας μέχρι να γίνει ύφασμα και στην συνέχεια μπλουζάκια, σεντόνια κτλ το κέρδος για την οικονομία μας θα έφτανε το 8 δις ευρώ!
Οι μεγαλύτεροι θα θυμούνται την εποχή που πριν την αποβιομηχάνιση της χώρας αυτό γινόταν στην χώρα μας ,γιατί τότε υπήρχε ανθούσα κλωστοϋφαντουργία και διαφημίσεις σαν και αυτήν βλέπαμε καθημερινά στην τηλεόραση.

Μια από τις μεγάλες ήταν η κλωστοϋφαντουργία Αιγαίον, που είχε ιδρυθεί  το 1924 και ήταν η δεύτερη (χρονικά) κλωστοϋφαντουργία που δημιούργησε η οικογένεια Καρέλλα, μετά τη ΒΕΛΚΟ το 1920, Σημαντική  δύναμη του κλάδου, η «Αιγαίον» απασχολούσε περίπου 1.600 εργαζόμενους. Το 1955, ο Δημήτρης Καρέλλας, ίδρυσε εργοστάσιο στο Λαύριο μπροστά από το λιμάνι.

Πίσω από αυτό έκτισε επίσης το 1964-6 και πολυκατοικίες για τους εργαζόμενους στα εργοστάσια  και η εταιρεία τούς παρείχε δωρεάν νερό και ρεύμα. Το μίσθωμα ήταν ένα υποτυπώδες ποσό. Μία δραχμή, δύο δραχμές που κρατούνταν από τον μισθό τους ίσα για να θεωρούνται οι κάτοικοι ένοικοι και να μη τα διεκδικήσουν με τα χρόνια ως χρησικτησία.

Στις διηγήσεις τους οι παλιοί εργαζόμενοι μιλούν για τα δώρα που έπαιρναν κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα: τις γαλοπούλες, τις κουβέρτες και τα σεντόνια, το πρατήριο όπου μπορούσαν να ψωνίζουν μισοτιμής. Αυτά την εποχή που  η επιχείρηση επεκτεινόταν και εκτός από τον  Πειραιά και το Λαύριο με μονάδες  αργότερα στο Αστρος και στη Σύρο. Η εταιρεία όμως τελικά έβαλε λουκέτο τον Φεβρουάριο του 1990.

Ο Καρέλλας επίσης την 10ετια του 50 είχε οδηγήσει τον ΕΘΝΙΚΟ Πειραιώς σε μεγάλες επιτυχίες.
Τον Ιούλιο 1964 το Λαύριο βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων λόγω των εκτεταμένων επεισοδίων που έγιναν εκεί μεταξύ απεργών του ΑΙΓΑΙΟΝ και της χωροφυλακής.

Η διοίκηση του εργοστασίου απέλυσε 12 εργάτες μεταξύ των οποίων και όλα, τα μέλη του νεοεκλεγέντος σωματίου τους, πλην ενός. Η νεοεκλεγείσα διοίκηση του σωματείου  δεν ελεγχόταν πλέον από τους εργοδότες, όποτε αυτό ως διαμαρτυρία προκήρυξε 2ωρη στάση εργασίας η οποία μπροστά στην αδιαλλαξία για διαπραγμάτευση της εργοδοσίας κατέληξε σε απεργία διαρκείας.   

Στις 21 Ιουλίου 300 άτομα κλείστηκαν στο εργοστάσιο και ξεκίνησαν απεργία πείνας με αίτημα την επαναπρόσληψη  των απολυμένων, ενώ ταυτόχρονα δεν επέτρεπαν σε όσους ήθελαν να μπουν μέσα για να εργαστούν.

Εκτός των εργαζομένων, πλήθος κόσμου και εργατών από τα άλλα εργοστάσια της πόλης, είχε συγκεντρωθεί έξω από το Αιγαίον, όπως φαίνεται και στην πρώτη φωτογραφία.
Στις 22 Ιουλίου το μεσημέρι η χωροφυλακή μπήκε στο εργοστάσιο για να βγάλει τους απεργούς και ξεκίνησαν συμπλοκές με κλόμπς και καρεκλοπόδαρα οι οποίες επεκτάθηκαν και απέξω από το εργοστάσιο που ήσαν κάπου 1200 από τους εργαζόμενους στην εταιρεία ,τα 2/3 από αυτούς γυναίκες. Στις συμπλοκές απ΄ότι φαίνεται η καταστολή από την μεριά της χωροφυλακής ήταν αρκετά βίαια καθώς εκτός από καπνογόνα , δακρυγόνα και αντλίες νερού έπεσαν και 30 πυροβολισμοί στον αέρα με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ένας ανάπηρος στην αυλή του σπιτιού  του.
Οι απεργοί κατήγγειλαν ότι οι χωροφύλακες τους χτυπούσαν φωνάζοντας «Δημοκρατία θέλετε; Πάρτε την!»

Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της 23^ης Ιουλίου διαβάζουμε στην ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ «Λαύριον: Αίµα-και φόβος. Ο πολεµικός συναγερµός εξακολουθεί εις την πόλιν των ταραχών µετά την άγριαν µάχην», στο ΕΘΝΟΣ «Συµπλοκή χωροφυλάκων και απεργών. Η µάχη του Λαυρίου ήρχισε χθες µόλις έφυγε ο εισαγγελεύς», στην ΑΘΗΝΑΪΚΗ «Πόλεµος στο Λαύριο, άφθονο αίµα» στην ΑΥΓΗ “Άγρια επίθεσις κατά απεργών στο Λαύριο, που εξελίχθηκε σε πολεµική επιχείρηση µε ριπές αυτοµάτων κατά των κατοίκων της πόλης”
Στις συμπλοκές τραυματίστηκαν 65 άτομα, 46 της χωροφυλακής και 19 από τους εργάτες οι οποίοι μετά την επίδεση των τραυμάτων τους κρατήθηκαν μαζί με άλλους 37 για να σταλούν στο αυτόφωρο. 
Την επόμενη ηµέρα η απεργία συνεχίστηκε και επεκτάθηκε στα μεγαλύτερα εργοστάσια της πόλης.

Ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου εξέφρασε την λύπη του για τα επεισόδια και ο υφυπουργός Εσωτερικών διέταξε ανακρίσεις για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ευθύνες από την μεριά της χωροφυλακής.

Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε την αντίδραση της ΕΡΕ η οποία εμφανίστηκε ως υπερασπιστής της χωροφυλακής ο δε αρχηγός της τότε Π. Κανελλόπουλος σε ομιλία του στην Βουλή εκτός της υπεράσπισης της χωροφυλακής επανέλαβε τις γνωστές ανοησίες για τις Λαμπράκισες που θα  παρέσυραν αξιωματικούς του στρατού στον κομουνισμό !

Από την άλλη μεριά επειδή η κυβέρνηση της Ενώσεως Κέντρου είχε έρθει στην εξουσία μόλις πριν 5 μήνες, μετά από πολλά χρόνια κυριαρχίας της δεξιάς, υπήρξαν οργανώσεις που θεωρούσαν ότι πρέπει να υπάρχει αυτοσυγκράτηση στις απεργίες μέχρι να εδραιωθεί η δημοκρατική διακυβέρνηση της χώρας.

 Επειδή προφανώς στελέχη της ηγεσίας των απεργών θα ήσαν μέλη της ΕΔΑ αυτή θεώρησε αναγκαίο να απαντήσει σχετικά.

Την Κυριακή 26-7-1964  στην ΑΥΓΗ ο Μπόστ με το μοναδικό  του χιούμορ δημοσίευσε την γελοιογραφία του στην οποία ο μεν Πειναλέων παρηγορεί ένα μούσκεμα «βρέφος ,νεοσόν, πεδάκη» από τα νερά που έριξαν οι αντλίες κατά των απεργών, ενώ η μαμά Ελλάς επιπλήττει χωροφύλακα γιατί του έκανε μουσκίδι τα παπά του! 

   Στις 27-7-1964 άρχισε η δίκη των απεργών και στις 28-7-1964 το αυτόφωρο τριμελές Πλημμελειοδικείο αποφάσισε την αναβολή της εκδίκασης των συλληφθέντων για να συνεκδικαστούν στην τακτική διαδικασία μαζί με τους 14 που είχαν τραυματιστεί και νοσηλεύονταν.

Την ίδια μέρα λύθηκαν και οι απεργίες στο Λαύριο, όταν το εργοστάσιο δέχτηκε το αίτημα των απεργών για την επαναπρόσληψη των 12 εργατών που είχε απολύσει.
Η έκθεση του εισαγγελέως για τα επεισόδια είχε ως συμπέρασμα ότι η Χωροφυλακή δεν ευθύνεται γι΄αυτά.

Η δίκη τελικά των απεργών έγινε στις 5-12-1964 και καταδικάστηκαν 21. Οι κατηγορίες συνδυάστηκαν και με τον νόμο 4000 περί τεντυμποϊσμού!
Το δικαστήριο απήλλαξε άλλους 14.

Σήμερα τα ερειπωμένα μέχρι πρόσφατα  κτήρια που ήταν το ΑΙΓΑΙΟΝ ξαναζωντάνεψαν και αναμορφωθήκαν και σε αυτά που βλέπουν στο λιμάνι υπάρχουν πολλά καταστήματα, καφέ, πιτσαρίες, τράπεζες κτλ  ενώ πίσω τους υπάρχει ένα τεράστιο Jumbo και ένα μεγάλο σουπερ μάρκετ.