ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ ΤΕΛΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΗΣ

Υπάρχουν άτομα που με την ζωή τους και το έργο τους καταφέρνουν και ξεπερνούν τα εθνικά τους όρια και αποκτούν έτσι μια παγκόσμια  διάσταση. Σε αυτά ανήκε χωρίς καμία αμφιβολία η Σιμόν Βέιλ που πέθανε σε ηλικία 89 ετών, μόνη επιζήσασα από την οικογένεια της, από το Άουσβιτς στο οποίο έχασε μάνα, πατέρα και αδελφό. (ΣΤ΄ ΑΟΥΣΒΙΤΣ-ΜΠΙΡΚΕΝΑΟΥ- Η ΑΠΟΚΟΡΎΦΩΣΗ ΤΗΣ ΦΡΙΚΗΣ )

Και όμως ήταν αυτή που το 1979 πεπεισμένη για την αναγκαιότητα συμφιλίωσης του γερμανικού και του γαλλικού λαού, 30 και πλέον χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πιστεύοντας στην αναγκαιότητα της Ενωμένης Ευρώπης είπε: «Πρέπει να ξεπεράσουμε την επιθυμία για εκδίκηση, να καταφέρουμε να ξαναζήσουμε»

Είναι πάλι αυτή που όταν σε προεκλογική της συγκέντρωση μέλη του Εθνικού Μετώπου, με επικεφαλής τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, εισβάλλουν στον χώρο και αρχίζουν να φωνασκούν, περιλούζοντάς τη με ύβρεις τους απάντησε με αποφασιστικότητα  «Δεν με τρομάζετε εμένα. Επέζησα χειρότερων από εσάς, δεν είστε παρά κοντοπόδαροι SS»

Η μνήμες  από το παρελθόν όμως δεν μπορούσαν να την αφήσουν.

Όπως λέει ο Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν: Οταν εξελέγην πρόεδρος της Δημοκρατίας αποφάσισα να μεταβώ στο Αουσβιτς προκειμένου να διακηρύξω «ποτέ ξανά». Πρότεινα τότε στη Σιμόν Βέιλ να με συνοδεύσει και είδα πως η σκέψη να ξαναδεί αυτόν τον τόπο τής ήταν αφόρητη. Απέρριψε την πρόσκλησή μου και ουδέποτε συζήτησα ξανά μαζί της τις μνήμες της εκτόπισής της - τόσο οδυνηρές παρέμεναν για εκείνη.

Όταν όμως υπήρχε η ανάγκη να αγωνιστεί για ότι πίστευε τίποτα δεν την σταματούσε.

Όπως λέει πάλι ο ίδιος: Στην πολιτική εισήλθε το 1974. Μου την πρότεινε ο πρωθυπουργός μου, ο Ζακ Σιράκ, γνωρίζοντας πως ήθελα να βάλω γυναίκες στην κυβέρνηση. Είχε άριστη φήμη ως δικαστής και αποφάσισα να τη διορίσω υπουργό Υγείας […]. Κατά την προεκλογική μου εκστρατεία είχα αναγγείλει πως θα κατέθετα έναν νόμο για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων. Μου προκαλούσε φρίκη η εικόνα των δικαστηρίων που επέβαλαν σε νεαρές γυναίκες, κατά κανόνα χωρίς πόρους, ποινές εξάμηνης φυλάκισης. […] Συντάξαμε το νομοσχέδιο στο Ελιζέ με τον υπουργό Δικαιοσύνης Ζαν Λεκανιέ, τον υπουργό Εσωτερικών και την υπουργό Υγείας, μοναδική γυναίκα ανάμεσά μας. Οταν ολοκληρώθηκε η σύνταξη, ο υπουργός Δικαιοσύνης μού ζήτησε να μην υπερασπιστεί το νομοσχέδιο ενώπιον του Κοινοβουλίου, παρότι επρόκειτο για τροποποίηση του αστικού κώδικα, λόγω των προσωπικών του πεποιθήσεων και των αρνητικών αντιδράσεων πολλών μελών της πολιτικής και θρησκευτικής του οικογένειας. Αποφάσισα λοιπόν να εμπιστευτώ αυτό το καθήκον στην υπουργό Υγείας.

Η Σιμόν Βέιλ παρουσίασε το νομοσχέδιο με πολύ μεγάλη γενναιότητα, σε μια θυελλώδη συνεδρίαση, με παρεμβαίνοντες να την προσβάλλουν χυδαία. Εμεινε ακλόνητη στις θέσεις της και η μεταρρύθμιση υιοθετήθηκε με τη βοήθεια της αντιπολίτευσης.

Ενώ ο Χέλμουτ Σμιτ είχε ήδη επιλέξει υποψήφιο για την προεδρία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο  Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν κατάφερε να τον πείσει ώστε οι βουλευτές τους να ψηφίσουν την Βέιλ, με αποτέλεσμα να εκλεγεί για πρώτη φορά γυναίκα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Για όλους αυτούς τους λόγους  η Σιμόν Βέιλ, μαζί και ο αγαπημένος της σύζυγος, θα αναπαυθεί στο Πάνθεον, πλάι στον Βολταίρο και τον Ζολά, τον Ρουσό και τον Ζορές και μόλις τέσσερις ακόμη γυναίκες που έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα να μπουν σε αυτόν τον ναό της Γαλλικής Δημοκρατίας που διακηρύσσει στην προμετωπίδα του: «Στους μεγάλους άνδρες, η πατρίδα ευγνωμονούσα». Θα είναι μάλιστα η πρώτη προσωπικότητα της Ε' Γαλλικής Δημοκρατίας που ενταφιάζεται στο Πάνθεον αμέσως μετά τον θάνατό της.

Στην τελετή που έγινε στο προαύλιο των Invalides, δεν ακούστηκε μόνο η «Μασσαλιώτιδα» αλλά και το «Chant des marais», η γαλλική έκδοση του «Die Moorsoldaten», του «τραγουδιού των εκτοπισμένων» στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου, την ώρα που το φέρετρο με τη σορό της Σιμόν Βέιλ κατευθυνόταν προς την αιωνιότητα. ( Το «Chant des marais» υπάρχει στο ποστ μου  DIE MOORSOLDATEN, ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ.)

Δεν νομίζω πως την προσωπικότητα της θα μπορούσε να την σκιαγραφήσει καλύτερα κάποιος άλλος από τον μεγαλύτερο γιό της, πού μεταξύ άλλων, είπε:

«Σε πείσμα ενός απόλυτου σκεπτικισμού για τη συμπεριφορά των ανθρώπων, κράτησες μια καλοπροαίρετη ενέργεια προκειμένου να βοηθάς, σε όλες τις συνθήκες, εκείνες και εκείνους που υποφέρουν». «Από αυτή την εμπειρία έμαθες να ξεχωρίζεις το σημαντικό από το δευτερεύον. Έδινες έτσι λιγότερη σημασία στις σχολικές μας επιδόσεις και περισσότερη στο ηθικόν της συμπεριφοράς μας και στην ποιότητα των αντιδράσεων ή των απόψεών μας». «Ανέκαθεν απέρριπτες τις συμβατικές ιδέες και πάντα εντυπωσιαζόμουν από την απαράμιλλη και τόσο καθησυχαστική κοινή λογική σου». «Νομίζω πως ο θρυλικός χαρακτήρας σου, η αποφασιστικότητά σου, αποτελεί τον μίτο της πανοπλίας που σου επέτρεψε να επιβιώσεις από την κόλαση». «Σήμερα θέλω να σου πω πως σε συγχωρώ που μου αναποδογύρισες στο κεφάλι, ενώ καθόμασταν στο τραπέζι, μια καράφα γεμάτη νερό θεωρώντας ένα σχόλιο που είχα κάνει σεξιστικό. Σ' αγαπώ, μαμά».

Το παραπάνω κείμενο βασίστηκε στα άρθρα που δημοσιεύτηκαν στα ΝΕΑ:

Κίττυ Ξενάκη-Μια ολόκληρη ζωή αφιερωμένη σε αγώνες.

Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν-Στην Σιμόν που έφυγε.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ 18-7-2017

Ένα εξαιρετικό άρθρο με τίτλο Simone Veil έχει γράψει ο κ. Γιάννης Μεταξάς, επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων και τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.