ΤΟ ΠΛΕΞΙΜΟ ΠΟΥ ΞΕΧΑΣΤΗΚΕ !

Βλέποντας χθες την ταινία ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕΣ, ΜΠΕΡΝΑΝΤΕΤ (2019) του Richard Linklater  με την Cate Blanchett μου ήρθε στην μνήμη μια εικόνα ξεχασμένη από αρκετά χρόνια. Στο φιλμ σε μια σκηνή η Blanchett πλέκει ενώ εργάζεται! 
Αυτή είναι μια εικόνα που οι πρόσφατες γενιές δεν έχουν συνήθως δει ποτέ στην ζωή τους ενώ  προφανώς δεν ξέρουν καν πως γίνεται το πλέξιμο. Στα νιάτα μου όμως ήταν μια από τις συνηθέστερες εικόνες, γιατί οι περισσότερες γυναίκες έπλεκαν σε κάθε ευκαιρία.

Δεν υπήρχε περίπτωση να περάσεις από ένα χωριό και να μην δεις  γυναίκες καθισμένες ή όρθιες έξω από το σπίτι τους να πλέκουν. Το ίδιο γινόταν και στα πάρκα των πόλεων στα οποία  μανάδες ή γιαγιάδες  είχαν βγάλει κάποιο παιδί είτε να παίξει ή να λιάζεται στο καρότσι του, ενώ αυτές κάθονταν σε ένα παγκάκι και έπλεκαν  κάποιο  ρούχο.

Η μάνα μου στην δουλειά της όταν δεν είχε κάποιο επισκέπτη έβγαζε από το συρτάρι του γραφείου της το πλεκτό της και έπλεκε μετά μανίας!

Ακόμα θυμάμαι τις ώρες που είχα περάσει με τα χέρια τεντωμένα μπροστά για να τεντώνω το καινούργιο μαλλί για πλέξιμο που είχε πάρει και το οποίο έκανε κουβάρι  για να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει .

Επίσης όμως δεν είχε κανένα πρόβλημα  να ξηλώσει  ένα παλιό πουλόβερ και χρησιμοποιώντας το νήμα του να πλέξει κάτι διαφορετικό.

Υπήρχαν και μερικοί , λίγοι όμως, άνδρες που ήξεραν να πλέκουν γιατί τους άρεσε! Θυμάμαι ακόμα και  ένα γιατρό, φίλο του πατέρα μου, που έπλεκε και αυτός όταν είχε ελεύθερο χρόνο!

Πουλόβερ, ζεκετάκια, σκουφιά, γάντια,κασκόλ, κάλτσες, κουβέρτες ήσαν συνήθως αυτά που έπλεκαν οι περισσότερες γυναίκες. Αν δε το πουλόβερ, παρά τις επί μέρους δοκιμές έβγαινε στενό ή φαρδύ ή τα μανίκια του κοντά ή μακριά δεν υπήρχε πρόβλημα! Το ξήλωναν και το ξαναέπλεκαν!   Βέβαια όσοι έχετε δει την απολαυστική ταινία του Πατρίς Λεκόντ  ο Εραστής της κομμώτριας   θα θυμάστε την ξεκαρδιστική σκηνή του παιδιού  που εμφανίστηκε στην παραλία με το πλεκτό από την μάνα του μαγιό με τα δύο πον-πον στο πλάι! (στο 3:06΄ της ταινίας)

Μην ξεχνάμε πως στον άγριο χειμώνα της Αλβανίας  στον πόλεμο τα πλεκτά των Ελληνίδων έσωσαν πολλούς από τους φαντάρους μας από τα κρυοπαγήματα.
Είναι χαρακτηριστικές οι φωτογραφίες από διάφορα μέρη της Ελλάδας με γυναίκες που πλέκουν μάλλινα για τους φαντάρους

Σύμφωνα με  στοιχεία της εποχής, τα πλεκτά μάλλινα είδη που παραδίδονταν στην Φανέλα του στρατιώτη για προώθηση στο μέτωπο, έφταναν καθημερινά τις τρεις χιλιάδες. Αυτό ήταν και αποτέλεσμα της  έντονης  προτροπής με τις κατάλληλες αφίσες που είχαν τοποθετηθεί σε όλα τα κεντρικά σημεία της Αθήνας όπως στου Φλόκα στην Κοραή  τον Νοέμβριο του 1940.

Η βαθμιαία εγκατάλειψη του  πλεξίματος ήταν αποτέλεσμα της διάδοσης των έτοιμων ενδυμάτων που κατέστησε τα ρούχα προσιτά, λόγω μειώσεως της τιμής τους, σε ένα ευρύ κοινό.

Έτσι το πλέξιμο εγκαταλείφτηκε με τον χρόνο όπως  επίσης και το ράψιμο στην ραπτομηχανή στο σπίτι ,ενώ ταυτόχρονα ελαττώθηκε   σημαντικά και ο αριθμός των ραπτών.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑ

Το παρακάτω κείμενο ο  Κώστας Γιαννακίδης το είχε γράψει έχοντας ως ερέθισμα την προβολή της ταινίας Joker και την επίδραση που είχε αυτή στο ευρύτερο κοινό.

Παραβλέποντας το τμήμα του κειμένου του που αναφέρεται στην ταινία, γιατί νομίζω πως το θέμα έχει πλεον εξαντληθεί, είχα φυλλάξει το παρακάτω απόσπασμα για το ευρύτερο ενδιαφέρον και τις αλήθειες γράφει. Πράγματι όταν η πολιτική, δηλαδή το πραγματικό, οδηγεί σε αδιέξοδο, το φαντασιακό γίνεται καταφυγή. Λίγο πολύ έτσι ξεκίνησε και ο Μάης 68 αλλά τελικά αυτό που απέμεινε  είναι μόνο συνθήματα ,που δεν εκπληρώθηκαν, όπως το «Η φαντασία στην εξουσία» και το «πάρτε τις επιθυμίες σας για πραγματικότητα».

 Δεν θέλω να σας προκαλέσω, αλλά αν κοιτάξετε με προσοχή την παγκόσμια ιστορία, θα διαπιστώσετε ότι δύο από τα μεγαλύτερα κινήματα που γέννησε η ανθρωπότητα, ο χριστιανισμός και ο μουσουλμανισμός, στηρίχθηκαν σε αφηγήσεις για τα κατορθώματα σούπερ ηρώων με υπερφυσικές δυνάμεις και διεισδυτικό λόγο. Το φανταστικό δεν υστερεί πάντα έναντι του πραγματικού. Καμιά φορά κατεβαίνει στην αρένα έχοντας μαζί του το θυμικό των ανθρώπων. Αυτό που συχνά λησμονούμε ή παραβλέπουμε στην εποχή μας είναι η διάθεση των ανθρώπων να καταναλώσουν παραμύθι και να ακολουθήσουν ουτοπία. Θυμηθείτε μόνο τι έχει συμβεί στον πλανήτη για το όραμα της αταξικής κοινωνίας και της καθολικής ευημερίας. Ο μύθος, τα κοινά ψέματα, τα σύμβολα και οι κατασκευές με στοιχεία του φανταστικού έχουν αποδειχθεί συστατικά στοιχεία της ανατροπής.

Ζούμε σε καιρούς με έλλειψη ιδεών. Η παραδοσιακή σύγκρουση ανάμεσα στη Δεξιά και στην Αριστερά μετράει πλέον τις σφαίρες της. Η ανθρωπότητα βρίσκεται, στατιστικά, στο καλύτερο σημείο της διαδρομής της. Αν όλοι οι άνθρωποι που έζησαν στον πλανήτη μπορούσαν να διαλέξουν τον χρόνο γέννησής τους, θα επέλεγαν τις μέρες μας. Ωστόσο η δυσφορία είναι το κύριο χαρακτηριστικό στις αντιδράσεις μίας δικτυωμένης παγκόσμιας κοινωνίας, όπου ο καθένας ζηλεύει και επιθυμεί την ευημερία του άλλου. Τα νέα κινήματα θα γεννηθούν μέσα από την ποπ κουλτούρα που διατρέχει την παγκόσμια κοινωνία ως ο μέγιστος κοινός διαιρέτης. Όταν η πολιτική, δηλαδή το πραγματικό, οδηγεί σε αδιέξοδο, το φαντασιακό γίνεται καταφυγή. Όταν το υπαρκτό δεν οδηγεί κάπου, αισθάνεσαι ότι το ανύπαρκτο μπορεί να σε πάει παντού.

ΑΡΓΟΜΟΥΝΙΑΤΙΚΟ, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ή ΜΥΘΟΣ;

Όσο μαθαίνουμε περισσότερα πράγματα για το παρελθόν τόσο και καταπίπτουν μερικοί μύθοι που είναι από χρόνια εδραιωμένοι.  

Έτσι κατέπεσε ο μύθος για την ζώνη αγνότητας που ήταν από πολλά χρόνια  καλά εδραιωμένος. Οι ζώνες αυτές υπήρχαν μεν , ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκαν, παρά μόνο αργότερα τον 19ο αιώνα που η στροφή προς τα περίεργα σαδιστικά και μη αντικείμενα του Μεσαίωνα ήταν αρκετά έντονη....

Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για την πρώτη νύκτα του αφέντη. Η «primae noctis» ή αλλιώς παρθενοφθορία εμφανίστηκε αρχικά σαν νομικός όρος στο Βυζάντιο τον 12ο αιώνα και ήταν σχετικό με το δικαίωμα γάμου των γυναικών είτε ως νομολογία σε σχέση με την απώλεια της παρθενίας . Αργότερα, αναπτύχθηκε ο αστικός μύθος ότι κατά τον Μεσαίωνα οι τοπικοί άρχοντες είχαν το δικαίωμα της «πρώτης νύχτας», με τις παρθένες συζύγους ζευγαριών που μόλις είχαν παντρευτεί. Η φήμη αυτή διαδόθηκε αρκετά στην Γαλλία του 19ου αιώνα, ωστόσο μετέπειτα ιστορικοί δηλώνουν ότι αναφορές περί παρθενοφθορίας δεν υπάρχουν.

Η ιστορία με το αργομουνιάτικο είναι γνωστή από χρόνια. Σύμφωνα με αυτήν κατά τον 16ο αιώνα στην Χίο είχε επιβληθεί ένας φόρος στις χήρες οι οποίες δεν ξαναπαντρεύονταν , οπότε εύλογα είχε ονομαστεί έτσι.

Στις περισσότερες αναφορές που υπάρχουν για το αργομουνιάτικο γράφεται πως ήταν φόρος που τον επέβαλαν στην Χίο οι Τούρκοι.

Η πρώτη όμως αναφορά που υπάρχει για αυτόν τον φόρο είναι σε κείμενο του Nicolas de Nicolay; (1551)  δηλαδή σε εποχή που την Χίο κατείχαν οι Γενοβέζοι! (GOMEZ-GERAUD M.- CH. et YERASIMOS St, Nicolas de Nicolay, Dans lEmpire de Soliman le Magnifique, Paris, Presses de CNRS, 1989.)

Το ίδιο αναφέρει και η Ioli Vingopoulou, στο βιβλίο της Le Monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siècle, Athènes 2004, σ. 223–224

Το νησί όμως κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς   το 1566!

Άρα δεν ισχύει αυτό που αναπαράγεται σε διάφορους ιστότοπους  ότι τον φόρο τον έβαλαν οι Οθωμανοί. Βέβαια δεν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα οι Οθωμανοί να διατήρησαν για εισπρακτικούς ρόλους ένα φόρο που βρήκαν από τους Γενοβέζους γιατί ο Palerne το 1582 γράφει πως τον φόρο τον εισπράττουν οι  Οθωμανικές αρχές.

( Pérégrination du S.Palerne, secrétaire de  François, duc d’ Anjou. A Lyon 1606)

Πάντως λόγω του ότι οι Χιώτες δεν αντιστάθηκαν στην εισβολή των Τούρκων κατάφεραν και απέκτησαν πολλά προνόμια και η διαβίωση τους ήταν καλύτερη με τους Τούρκους παρά με τους Γενουάτες  οπότε η αναφορά του Palerne δεν φαίνεται να είναι ακριβής.

To 1600 o Pierre de Bourdeille, αββάς του Brantôme, στο βιβλίο του Vies des dames galantes γράφει: Σε εκείνο το νησί λοιπόν, όπως έμαθα από Γενοβέζους εμπόρους, υπάρχει το έθιμο, αν κάποια γυναίκα επιθυμεί να ζήσει χήρα, χωρίς σκοπό να ξαναπαντρευτεί, ο άρχοντας την υποχρεώνει να πληρώσει ένα ορισμένο χρηματικό ποσό, το οποίο αποκαλούν αργομουνιάτικο, που σημαίνει (χωρίς να θέλω να προσβάλω την τιμή των κυριών) μουνί  αργό και άχρηστο. Τους ρώτησα ποιος ήταν ο λόγος ύπαρξης αυτού του εθίμου: για να αναπληρώνεται ο πληθυσμός του νησιού, μου απάντησαν.

Στο βιβλίο της Laura Balletto, «Schiavi Albanesi a Genova nel XV secolo», Οι Αλβανοί στο Μεσαίωνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών 1998, σ. 329-330 αναφέρεται πως στο βιβλίο PH. P. ARGENTI, The Occupation of Chios by the Genoese and their Administration of the Island (1346-1566), vol. 1, Cambridge 1958, 460 γράφει (σε δική μου μετάφραση) : Λάβετε υπόψη το ίδιο το γεγονός ότι στην αποικία των Γενοβέζων  οι  γυναίκες στην  Χίο που δεν έχουν παντρευτεί υπόκεινται στο Αργομουνιάτικο φόρος βυζαντινής καταγωγής για ανύπαντρες ή  χήρες που δεν ξαναπαντρεύτηκαν.

Σε μια εποχή που, ειδικά μετά τις μεγάλες επιδημίες  του 1348 και μετά, η δημογραφική αύξηση ήταν  conditio sine qua non για την οικονομική και κοινωνική επέκταση του ευρωπαϊκού κόσμου στον ευρωμεσογειακό χώρο  και την αντεπίθεση του ενάντια στην ορμητικότητα του τουρκικού ισλαμισμού, που είχε στόχο την κατάκτηση της Ευρώπης, ήταν απαραίτητη η δημιουργία μεγάλων οικογενειών – με νόμιμα ή παράνομα παιδιά- για τη δημιουργία και υπεράσπιση  μιας μεγάλης  "αποικιακής περιοχής Γενοβέζων" στην Ανατολή και τη Δύση.

Ίσως το παραπάνω  απόσπασμα να δίνει απάντηση στον λόγο ύπαρξης του αργομουνιάτικου , δηλαδή την αύξηση του πληθυσμού των Γενοβέζων στην Χίο πριν την κατάκτηση της από τους Τούρκους.

Η επιβολή του και στον Ελληνικό πληθυσμό από τους Γενοβέζους είναι μάλλον απίθανη γιατί προφανώς δεν είχαν λόγους να προκαλέσουν αύξηση  του  Ελληνικού πληθυσμού .

Η άλλη εκδοχή  θα ήταν να επιβλήθηκε ως φόρος για  εισπρακτικούς  λόγους.

 Όταν το νησί κατακτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία (1566), η πρώτη απογραφή κατέγραψε 12.000 Έλληνες και 2.500 Γενοβέζους (που αποτελούσαν το 17% του συνολικού πληθυσμού).

Ο μέσος όρος της ανθρώπινης ζωής ήταν γύρω στα 40 χρόνια στην Αρχαία Αίγυπτο, παρουσίασε μείωση κατά το Μεσαίωνα και επανήλθε στα ίδια επίπεδα κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. 

Στους κόλπους της αγγλικής αριστοκρατίας την περίοδο 1575-1674 (16ος-17ος αιώνας), ο μέσος όρος ζωής των αρσενικών γόνων ήταν τα 32 έτη, των θηλυκών τα 34,8 έτη. Σε δεκατρείς αγγλικές ενορίες του 17ου και 18ου αιώνα ο μέσος όρος ζωής για τους άντρες ήταν τα 36 χρόνια. 

Αν υπολογίσουμε ότι το έτος 2018 περί το 25,3% του παγκόσμιου πληθυσμού είχε ηλικία κάτω των 15 ετών ,εκείνα τα χρόνια με τον μεγάλο αριθμό παιδιών που είχαν οι οικογένειες λόγω της μεγάλης παιδικής θνησιμότητας το ποσοστό αυτό μάλλον θα ήταν μεγαλύτερο. Αν υπολογίσουμε και άλλο ένα   25% που θα ήταν σε μη αναπαραγωγικές ηλικίες, από τους 12.000 Έλληνες μόνο οι 6000 άνδρες και γυναίκες ήσαν σε ηλικίες τεκνοποίησης. Το σημαντικότερο ποσοστό  των 3000 γυναικών θα ήσαν παντρεμένες με σύζυγο εν ζωή. Οι Χιώτες πριν τα γεγονότα του 1822 ασχολούνταν με το εμπόριο το οποίο ήταν η κύρια πηγή πλουτισμού τους, και δεν είχαν ασχοληθεί με τη ναυτιλία, οπότε δεν υπήρχαν χήρες ναυτικών. Επίσης δεν υπήρχε λειψανδρία λόγω πολεμικών συγκρούσεων  

Ο αριθμός λοιπόν  των χηρών σε ηλικία τεκνοποίησης ,αν αφαιρέσουμε και τις μοναχές και τις ανύπανδρες  θα ήταν ασήμαντος και δεν δικαιολογεί την επιβολή ενός τέτοιου φόρου όπως του αργομουνιάτικου.

Συμπερασματικά λοιπόν αν ο υποτιθέμενος αυτός φόρος δεν είχε επιβληθεί , όπως αναφέρθηκε, από τους Γενοβέζους για αύξηση του πληθυσμού τους, η επιβολή του στους ελληνικούς πληθυσμούς είναι μάλλον απίθανη.

Πάντως, άσχετα από την πραγματικότητα της  ύπαρξη του, η σχετική φήμη οδήγησε στην παροιμιώδη φράση για κάθε είδους φόρο: Της χήρας το αργομουνιάτικο  και του αγάμητου το αργοψωλιάτικο  (από το βιβλίο Πιπέρι στο στόμα! Μαρίας Καμηλάκη, Γεωργίας Κατσούδα και Μαρίας Βραχιονίδου. Εκδ.Καλλιγράφος  Β΄Εκδ 2016)

Ε΄-ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΟΜΑΝ-βΜασκάτ-Κάστρα της Ερήμου. (τελευταίο)

Το απόγευμα και πριν να πέσει ο ήλιος βρισκόμαστε με ένα παραδοσιακό σκάφος «ντόου» να βλέπουμε από την θάλασσα όλη την περιοχή γύρω από το παλιό λιμάνι του Μασκάτ.

Αρχικά βλέπουμε το νέο, μόλις το 2013 τελείωσε, κτήριο του κοινοβουλίου του Ομάν. Βέβαια σε μία απόλυτη μοναρχία η έννοια κοινοβούλιο δεν έχει σχέση με ότι ξέρουμε στις δυτικές δημοκρατίες.

Το σώμα αυτό εδώ συνεδριάζει κατόπιν αιτήματος του Σουλτάνου Qaboos bin Said, για να μελετήσει και να συζητήσει τα θέματα που τον απασχολούν, λαμβάνοντας όλες τις αποφάσεις του με βάση την πλειοψηφία των ψήφων. Ο σουλτάνος ​​Qaboos απευθύνεται σε όλα τα μέλη του Συμβουλίου αυτού σε ετήσια βάση. Υπάρχουν 15 γυναίκες μέλη (14 από τα οποία ανήκουν στο κρατικό συμβούλιο) μεταξύ των 167 μελών του κοινοβουλίου.

Παραπλεύρως βλέπουμε το πολυτελές 5στερο ξενοδοχείο Al Bustan Palace, του Ritz-Carlton. 

Στην άγρια ομορφιά του βραχώδους τοπίου διακρίνουμε αρχικά το Κάστρο Al Jalali και στην συνέχεια μπορούμε να δούμε το ανάκτορο από την πλευρά της θάλασσας και αριστερά του το Al-Mirani.

Επίσης φαίνονται και τα διάφορα οχυρωματικά έργα προστασίας της πόλης καθώς και τα ονόματα των πλοίων τους που έγραφαν στην στεριά οι Πορτογάλοι ναυτικοί.

Πριν να επιστρέψουμε στο λιμάνι μας περιμένει με το ηλιοβασίλεμα και το εντυπωσιακό τεράστιο λιβανιστήρι, σύμβολο της χώρας.

Η μέρα τελείωσε με επίσκεψη στο πολύχρωμο και γεμάτο κόσμο σουκ της πόλης στο οποίο όπως σε όλες τις πολιτισμένες χώρες απαγορεύεται το κάπνισμα, όπως διαβάζουμε στην σχετική πινακίδα.

Στο ιδιωτικό μουσείο Bait Al Zubair δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση αλλά στο σύντομο παρακάτω βίντεο μπορεί να δει κανείς τι υπάρχει σε αυτό.

Στην αυλή του επίσης υπάρχει ένα μεγάλο πρόπλασμα χωριού του Ομάν και μια έκθεση με ζωγραφισμένες κατσίκες από διάφορους καλλιτέχνες!

Την επόμενη μέρα ξεκινήσαμε για τα κάστρα της ερήμου. Έτσι όσοι και όσες δεν χόρτασαν τις αγορές τους στο σουκ του Μασκάτ μπόρεσαν να τις χορτάσουν την επομένη στην Νίζβα που επισκεφτήκαμε και το εκεί  τεράστιο και παλιότερο σουκ του Ομάν, απ΄ όπου και η φωτογραφία του εκμοντερνισμένου κανατιού!

Η  Νίζβα είναι μια πόλη σε μια όαση με φοίνικες και αποτελεί σήμερα τον δεύτερο σε σειρά προορισμό για τους τουρίστες. Σε αυτήν  κυριαρχεί το κάστρο της του 17^ου αιώνα με τον 40 μέτρων στρογγυλό πύργο.

Μπαίνοντας στο κάστρο μας περίμενε μια ομάδα ανδρών χορευτών-μουσικών με σπαθιά στα χέρια που εκτελούσε τοπικούς χορούς. Στις διάφορες αίθουσες του κάστρου υπάρχουν διάφορα εκθέματα από στολές μάχης μέχρι χαρτονομίσματα. Μέσα στο κάστρο υπάρχει επίσης και κήπος.

 Ενδιαφέρον στην σκάλα του κεντρικού κτηρίου  ήταν οι παγίδες για τους εισβολείς. Από τρύπα επάνω τους πέταγαν πέτρες και στο επόμενο βήμα άνοιγε στο πάτωμα μια καταπακτή για να πέσουν μέσα!

Ο επόμενος σταθμός μας είναι το εγκαταλελειμμένο παλιό χωριό Al Hamra,400 ετών, στο οποίο σε ένα γεμάτο φοίνικες τοπίο υπάρχουν σπίτια σαν της Υεμένης 2οροφα έως και 4οροφα φτιαγμένα με κορμούς φοινικόδεντρων, φύλλα, λάσπη και άχυρο.  

Στον δρόμο μας για το Τζαμπρίν σταματήσαμε για να βγάλουμε μια φωτογραφία στο κάστρο της Μπάια του 13-14 αιώνα.

Τα περισσότερα κτήρια του κάστρου είναι φτιαγμένα με τον παραδοσιακό τρόπο με τούβλα από λάσπη. Το κάστρο αναστηλώνεται από την UNESCO ως μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς.

Το τελευταίο κάστρο ήταν το  κάστρο του Τζαμπρίν του 1670 που ήταν η κατοικία του σουλτάνου Αλ Γιαρίμπι και μέσα σε αυτό είναι και ο τάφος του. Στα δωμάτια του υπάρχουν όμορφα ζωγραφισμένα ταβάνια.

Το σύστημα διαμοιρασμού των υδάτων από την αρχαιότητα στο Ομάν, έχει κερδίσει τον τίτλο της Παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας της UNESCO.

Υπάρχουν πάνω από 4000 κανάλια σε όλο το Ομάν πολλά κτισμένα πάνω από 2000 χρόνια πριν. Λέγεται πως το μεγαλύτερο κανάλι έχει μήκος 120 χιλιόμ. Το ένα κανάλι είναι για το πόσιμο νερό, το δεύτερο για πλύσιμο των πιστών στο τζαμί και μετά για τις φυτείες όπου και διαμοιράζεται στους αγρότες.

ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

Α-ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΟΜΑΝ- Μερικές σύντομες πληροφορίες.

B΄ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΟΜΑΝ- Σαλαλά

Γ΄-ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΟΜΑΝ-Κασάμπ

Δ΄-ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΟΜΑΝ-αΜασκάτ

.