Και θέτει το ερώτημα: Μήπως η Αριστερά συνολικά έχει χάσει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με ευρύτερα ακροατήρια και την ικανότητα, ιδίως, να απευθύνεται στις κοινωνικές ομάδες που συνέχονται από τον φόβο της πτώσης; Μήπως την υποκατέστησαν στον ρόλο αυτό οι λαϊκιστές της αντιδραστικής Δεξιάς; Μήπως το τοπίο της κοινωνικής επισφάλειας είναι πια ένα ελεύθερο κυνηγετικό πάρκο για τους ριζοσπάστες της εθνικιστικής Δεξιάς;
Πρώτον, μια σειρά από νεότερες έρευνες βεβαιώνουν ότι ο μύθος πως η Αριστερά / Κεντροαριστερά χάνει ψήφους προς την Άκρα Δεξιά είναι αυτό ακριβώς – μύθος. Δεν επιβεβαιώνεται από κανένα πραγματικό δεδομένο. Το γεγονός ότι η εκλογική κάμψη της σοσιαλδημοκρατίας συμβαίνει ταυτόχρονα με την άνοδο της Ακροδεξιάς δεν σημαίνει ότι οι δύο τάσεις συνδέονται ή εξηγούν η μία την άλλη. Η Κεντροαριστερά χάνει ψήφους προς άλλα αριστερά σχήματα ή δυνάμεις του Κέντρου. Και δεύτερον, η εκλογική κάμψη της Κεντροαριστεράς δεν συνδέεται ούτε εξηγείται από την απώλεια της ελκτικής δύναμης των ιδεών της. Αντίθετα. Οι κάλπες την απογοητεύουν σε μια περίοδο που οι κεντρικές της ιδέες μάλλον κερδίζουν έδαφος. Στην πρόσφατη, μεγάλη έρευνα «Τι πιστεύουν οι Έλληνες», για παράδειγμα, η Σοσιαλδημοκρατία είναι ο ιδεολογικός χαρακτηρισμός που εκφράζει τους σχετικά περισσότερους Έλληνες (20,5%), με τον Φιλελευθερισμό δεύτερο (19,3%) και τον Σοσιαλισμό τρίτο (13,8%). Συνολικά (και κάπως αφοριστικά) η Κεντροαριστερά ίσως να μην υποφέρει εκλογικά τόσο επειδή η Ακροδεξιά τής κλέβει ψήφους, όσο γιατί επέτρεψε στα κόμματα της Κεντροδεξιάς να εμφανίζονται ως αυθεντικότεροι – ή έστω αποτελεσματικότεροι – εκφραστές κάποιων ιδεών της.
Όποια κι αν είναι η εξήγηση της πτώσης, έχουν δοκιμαστεί στην πράξη τρία αντίδοτά της. Το ένα, που δοκιμάστηκε στην Ελλάδα με τον πρώιμο ΣΥΡΙΖΑ, στην Ισπανία με τους Podemos και στη Γαλλία με τους «ανυπότακτους», είναι η μετατόπιση του κέντρου βάρους της Αριστεράς σε ένα πιο ριζοσπαστικό στίγμα. Το πείραμα ολοφάνερα έκλεισε τον κύκλο του.
Το δεύτερο είναι η υιοθέτηση ενός μέρους της ριζοσπαστικής δεξιάς ατζέντας, και ειδικά των αντιμεταναστευτικών θέσεων. Υιοθετήθηκε από τους δανούς σοσιαλδημοκράτες και σε μια πιο «μπρουτάλ» εκδοχή από το κόμμα Βάγκενκνεχτ στη Γερμανία. Τα εκλογικά κέρδη είναι οριακά, αλλά η συνταγή δεν πάει μακριά. Το τρίτο αντίδοτο είναι η συνταγή που ακολούθησαν στις τελευταίες ευρωεκλογές οι γάλλοι και οι ολλανδοί σοσιαλιστές – τα δύο διασημότερα άλλα θύματα του περίφημου «pasokification». Ενας συνδυασμός ηγετικής ανανέωσης και επιστροφής στις εργοστασιακές ρυθμίσεις της σοσιαλδημοκρατίας. Οι γάλλοι Σοσιαλιστές από το 1,75% των προεδρικών εκλογών του 2022 σκαρφάλωσαν στο 14% με το ψηφοδέλτιο Γκλικσμάν. Και οι ολλανδοί Εργατικοί, επιστρατεύοντας ένα βαρύ ευρωπαϊκό όνομα, τον Φρανς Τίμερμανς, επέστρεψαν από το 5,7% του 2017 σε ένα 21,6%, που τους έδωσε την πρώτη θέση και τη νίκη επί της Ακροδεξιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου