ΤΑ ΨΕΥΔΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Ο Λουκάς Βελιδάκης στο άρθρο στην Athens Voice με τίτλο «Ρωσική προπαγάνδα: Το playbook της διαστρέβλωσης και των fake news»
αποδομεί πλήρως την εκτεταμένη και συνεχή προπαγάνδα των Ρώσων ότι: η Ευρώπη «προκάλεσε», το ΝΑΤΟ «πολιορκεί», το Κίεβο «παραβίασε το Μινσκ» και η Ουκρανία «δεν δικαιούται ύπαρξης».
Με αυτήν  η ρωσική προπαγάνδα επιχειρεί να νομιμοποιήσει την εισβολή στην Ουκρανία. Λόγω του ενδιαφέροντος που έχει παραθέτω ολόκληρο το άρθρο, έχοντας επισημάνει με έντονα γράμματα μερικές σημαντικές παρατηρήσεις. 

Οι υπογραμμίσεις που οδηγούν σε λινκ ανήκουν στο αρχικό κείμενο.
Για τις λέξεις που έχουν  αστερίσκους υπάρχουν επεξηγήσεις τους στο τέλος του κειμένου.
Επίσης στο τέλος υπάρχουν μερικά ποστ μου που έχω δημοσιεύσει σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το τελευταίο διάστημα ένα κύμα ρωσικής προπαγάνδας πλημμύρισε τον δημόσιο λόγο – είτε σε ΜΜΕ είτε στα social media. Δημοσιογράφοι αλλά και σειρά «χρηστών» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αύξησαν την ένταση του ρωσικού αφηγήματος γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία – ενόψει του και του «καταλόγου επιθυμιών» της Μόσχας, που διέρρευσε σε σειρά δυτικών Μέσων Ενημέρωσης σαν «ειρηνευτικό σχέδιο» Τραμπ.
Πέραν από τους συνήθεις υπόπτους σε πολιτικά κόμματα (που παρά τις όποιες ιδεολογικές τους αποκλίσεις, το αφήγημα τους στο ουκρανικό είναι κοινό σε βαθμό παρεξήγησης) και ΜΜΕ (που επιβιώνουν χωρίς καν διαφημίσεις), στα social media διακινήθηκε η ρωσική προπαγάνδα από χιλιάδες λογαριασμούς – η συντριπτική πλειονότητα των οποίων (στο Facebook για παράδειγμα) είχε προφίλ (με ονόματα και κανονικές φωτογραφίες ανθρώπων) που περιορίζονταν σε δύο ή τρεις αναρτήσεις, κι αυτές πολλά χρόνια πριν.
Υπήρχαν, βεβαίως, κι όσοι όντως διακινούν τη ρωσική προπαγάνδα διότι τους σαγηνεύει μία αυταρχική χώρα που εισβάλλει σε γειτονικές και κινείται με γνώμονα τη βία και τον τρόμο του ισχυρού – γούστα είναι… Αλλά το παιχνίδι παίζεται κατά βάση από «επιδραστικούς» δημοσιογράφους κι αναλυτές και ψεύτικους λογαριασμούς.
Όλως τυχαίως, μία απάντηση για τα fake profiles μας δίνει ο Έλον Μασκ. Η απόφαση του X να εμφανίζει την τοποθεσία λογαριασμών ακύρωσε σε πραγματικό χρόνο ολόκληρα δίκτυα προπαγάνδας που καλλιεργούσαν την εντύπωση «αυθεντικής φωνής». Προφίλ που εμφανίζονταν ως Αμερικανοί πατριώτες, οργισμένοι MAGA influencers, φιλορώσοι αναλυτές βρέθηκαν ξαφνικά να έχουν ip origin σε Νιγηρία, Ινδία, Νότια Ασία ή ασαφείς τοποθεσίες τύπου «Eastern Europe (non-EU)». Είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε δημόσια ότι δεν έχουμε μπροστά μας «ιδιώτες» αλλά δικτυωμένα οικοσυστήματα στρατολόγησης, χειραγώγησης και διαμόρφωσης ατζέντας, είτε ως υπηρεσία είτε ως εργολαβία.
Όταν ένας λογαριασμός που πουλάει φιλορωσική «ανάλυση» εμφανίζεται εγκατεστημένος στην Ινδία, ολόκληρη η διαδικασία αποδόμησης του αφηγήματος ολοκληρώνεται σε ένα screenshot. Η επιρροή όμως δεν εξαφανίζεται επειδή αποκαλύφθηκε η αλήθεια· εξαφανίζεται όταν σπάει το αφήγημα, λέξη προς λέξη, επιχείρημα προς επιχείρημα.

Η αφήγηση και το copy-paste
Η ρωσική προπαγάνδα για την Ουκρανία που διακινείται στην Ελλάδα είναι ένα μείγμα από μύθους, μισές αλήθειες και σοβιετικά κατάλοιπα. Η Ευρώπη «προκάλεσε», το ΝΑΤΟ «περικύκλωσε» τη Ρωσία, η Ουκρανία «παραβίασε το Μινσκ», η κυβέρνηση του Κιέβου είναι «ναζιστική», ο Ζελένσκι «κοκάκιας ηθοποιός» που «δεν κάνει εκλογές», και η Μόσχα απλώς «αντέδρασε» για να «υπερασπιστεί τους ρωσόφωνους».
Όλα αυτά καταρρέουν όταν τοποθετηθούν στο πραγματικό ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο.
Κανένα ανεξάρτητο κράτος της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης δεν σύρθηκε στη Δύση. Από τις Βαλτικές μέχρι την Πολωνία, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία, οι λαοί αυτοί γνώρισαν τι σημαίνει ρωσικός έλεγχος: στρατιωτική κατοχή, ΚGB, πολιτικές δολοφονίες, οικονομική λεηλασία, απαγόρευση γλώσσας και πολιτικά κόμματα. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν ήταν επιθετική ενέργεια – ήταν ασπίδα απέναντι σε έναν δυνάστη.
Η Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση, ωστόσο υπάρχει μία μεγάλη διαφορά: δεν είχε καν προοπτική ένταξης στο ΝΑΤΟ. Το 2008 έγινε μόνο συζήτηση. Στη Σύνοδο Βουκουρεστίου, η Γερμανία και η Γαλλία μπλόκαραν πλήρως την προοπτική Membership Action Plan γιατί δεν ήθελαν να «ερεθίσουν» τη Ρωσία. Ούτε πυραυλικές βάσεις υπήρξαν, ούτε στρατιωτική περικύκλωση, ούτε υπόγεια βιολογικά εργαστήρια – δεν υπήρχε καν χρονοδιάγραμμα ένταξης.
Το επιχείρημα «τους περικυκλώσει το ΝΑΤΟ» είναι αβάσιμο αν δεν είναι αστείο (δείτε τα μεγέθη των χωρών στον χάρτη…). Μόνο η Ρωσία νιώθει περικυκλωμένη από ελεύθερα κράτη που την εγκατέλειψαν οριστικά.

Η απάντηση του Euromaidan ^⁎
Στα τέλη του 2013 και στις αρχές του 2014 στην Ουκρανία εξελίχθηκε η «Επανάσταση της Αξιοπρέπειας». Η ρωσική προπαγάνδα αναφέρει ότι «οι νεοναζί ανέτρεψαν τον εκλεγμένο πρόεδρο Γιανουκόβιτς». Τι ισχύει όμως;
Ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς ανατράπηκε επειδή έσπασε την εντολή που έλαβε από τον λαό: είχε συμφωνήσει με την ΕΕ για συμφωνία σύνδεσης και, μέσα σε μια νύχτα, υπέγραψε συμφωνία με τη Μόσχα. Όταν ξεκίνησαν διαδηλώσεις στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου (Μαϊντάν) έστειλε αστυνομικές μονάδες και ελεύθερους σκοπευτές. Το Euromaidan δεν ήταν «πραξικόπημα» αλλά η αντανακλαστική απάντηση μιας κοινωνίας που είχε χορτάσει διαφθορά, ολιγάρχες και πολιτική ομηρία και ζητούσε δημοκρατία και ευρωπαϊκή προοπτική.
Η απάντηση της Ρωσίας ήταν άμεση και κυνική: κατάληψη της Κριμαίας χωρίς πόλεμο, εισροή στρατιωτών χωρίς διακριτικά, GRU ^⁎⁎ στο Ντονμπάς και δημιουργία ένοπλων «πολιτοφυλακών» από δήθεν αυτονομιστές. Η Μόσχα δεν έβλεπε ανθρώπους που εξεγείρονται, αλλά απώλεια προτεκτοράτου.
Η ίδια μέθοδος εφαρμόστηκε στην Υπερδνειστερία το 1992, στη Γεωργία το 2008, στην Τσετσενία με αίμα και στρατόπεδα. Το Κρεμλίνο δεν επεμβαίνει για να «σώσει» κανέναν. Επεμβαίνει όταν φοβάται ότι χάνει τον έλεγχο.
Από το 2014 και μετά, διακινείται έντονα η ρωσική πεποίθηση ότι η Ουκρανία είναι «λάθος της ιστορίας» κι ότι ο ουκρανικός λαός δεν δικαιούται ανεξάρτητη κρατική υπόσταση. Με το Euromaidan οι Ουκρανοί διατράνωσαν την πεποίθησή τους: Είμαστε χώρα της Ευρώπης κι αυτή την κατεύθυνση επιθυμούμε.

Το Μινσκ και οι παγίδες του
Το ίδιο διάτρητο είναι και το επιχείρημα περί τήρησης της συνθήκης του Μινσκ. Ρώσοι προπαγανδιστές και Έλληνες «ειδικοί του Facebook» λένε πως η Ουκρανία «δεν τήρησε το Μινσκ». Η πραγματικότητα είναι αντίστροφη. Η Ρωσία συνέχισε να στέλνει όπλα, μαχητές, τεθωρακισμένα και συστήματα πυραύλων. Δεν απέσυρε τίποτα. Δεν άφησε ποτέ ανεξάρτητη πρόσβαση του ΟΑΣΕ. Δεν σταμάτησε να ελέγχει τα σύνορα του Ντονμπάς. Το Μινσκ δεν ήταν ειρήνη, ήταν μηχανισμός αναβολής εισβολής.
Και το πιο κρίσιμο σημείο: Η Ρωσία δεν αναγνώρισε ποτέ ότι ήταν εμπόλεμο μέρος. Έπαιξε τον ρόλο «μεσολαβητή» ενώ διοικούσε τις «λαϊκές δημοκρατίες». Ποιος πολεμά; Ουκρανία με… Ουκρανία; Έτσι στήνεις το έδαφος για την επόμενη πράξη.
Η Μόσχα δεν ήθελε λύση, ήθελε πάγωμα μέχρι να αποφασίσει πότε θα χτυπήσει ξανά. 2014–2022: οκτώ χρόνια προετοιμασίας.

«Ναζιστική Ουκρανία»
Το πιο δημοφιλές ψέμα στην Ελλάδα είναι ότι «οι Ουκρανοί είναι ναζί». Το διακινούν όσοι έχουν βαθιά (ίσως και σκόπιμη) άγνοια της ιστορίας κι αρνούνται να ενημερωθούν για τα εκλογικά αποτελέσματα. Ο Ζελένσκι είναι Εβραίος, με συγγενείς νεκρούς στο Ολοκαύτωμα. Εκλέχθηκε με 73% με σαφή ατζέντα – ήταν το καινούργιο απέναντι στο παλιό σύστημα. Αυτόν εμπιστεύτηκαν οι Ουκρανοί στις κάλπες. Τα ακροδεξιά κόμματα στην Ουκρανία είναι εκτός κοινοβουλίου – απολύτως απονομιμοποιημένα.
Το τάγμα Αζόφ ξεκίνησε το 2014 ως εθελοντική παραστρατιωτική μονάδα, με ανοικτά ακροδεξιά στοιχεία. Αυτό όμως κράτησε λιγότερο από έναν χρόνο. Τον Νοέμβριο του 2015 το Αζόφ ενσωματώθηκε επίσημα στην Εθνοφρουρά της Ουκρανίας, μετατράπηκε σε ταξιαρχία πεζικού, τέθηκε υπό την πλήρη διοικητική δομή του Υπουργείου Εσωτερικών και υποχρεώθηκε να εφαρμόζει τους ίδιους κανόνες, το ίδιο στρατιωτικό δίκαιο και τα ίδια πρωτόκολλα πειθαρχίας με όλες τις κρατικές μονάδες. Τα αρχικά ακροδεξιά στελέχη απομακρύνθηκαν ή παραιτήθηκαν, όπως συμβαίνει σε κάθε κρατική ενσωμάτωση.
Η ρωσική προπαγάνδα κόβει εσκεμμένα αυτή τη διαφορά στον χρόνο. Δείχνει φωτογραφίες από το 2014 και τις παρουσιάζει σαν να είναι 2022. Η πραγματικότητα είναι ότι οι μονάδες Αζόφ λειτουργούν ως κανονικές στρατιωτικές δυνάμεις, με εκπαίδευση, πυροβολικό, μηχανοκίνητο πεζικό και διοικητική ιεραρχία όπως το υπόλοιπο ουκρανικό στράτευμα.
Αν η Ουκρανία ήταν «ναζιστικό κράτος», οι Εβραίοι, οι Τάταροι της Κριμαίας, οι ουγγρικές μειονότητες θα ήταν στην πυρά. Αν η Ουκρανία ήταν «ναζιστικό κράτος», τότε όλες οι χώρες που έχουν/είχαν ακροδεξιά κόμματα θα έπρεπε να χαρακτηριστούν το ίδιο (στην Ελλάδα θριάμβευσε εν μέσω οικονομικής κρίσης η Χρυσή Αυγή, υπήρξε δε στιγμή κατά την οποία δημοσκοπικά έφτασε στο 10%).
Το όλο αφήγημα περί ναζισμού είναι μια ρωσική γενίκευση: Βρες ένα ακραίο σύμβολο, μεγάλωσέ το, παρουσίασέ το ως παγκόσμια απειλή και βάφτισε ολόκληρο το έθνος «ναζιστικό» (ώστε να απαιτείται η... αποναζιστικοποίησή του).

Οι «σφαγές ρωσόφωνων»
Το αφήγημα «σκοτώνουν τους ρωσόφωνους» είναι τόσο παλιό όσο και η ίδια η ρωσική στρατηγική. Έχει χρησιμοποιηθεί σε Μολδαβία, σε Γεωργία, σε Τσετσενία, κάθε φορά ως πρόσχημα.
Καμία διεθνής έρευνα, ούτε του ΟΗΕ ούτε του ΟΑΣΕ, δεν έχει καταγράψει συστηματική εθνοκάθαρση από την ουκρανική πλευρά. Αντίθετα, καταγράφεται σταθερά η παρουσία ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού στον Ντονμπάς, μισθοφόρων και μονάδων GRU που δημιούργησαν και συντήρησαν έναν τεχνητό «εμφύλιο» για να δικαιολογήσουν μελλοντική εισβολή.
Και υπάρχει και η εξής ειρωνεία: Η πλειονότητα των Ουκρανών είναι (και) ρωσόφωνοι, καθώς η εκμάθηση της ρωσικής γλώσσας ήταν υποχρεωτική επί ΕΣΣΔ.
 
Η εισβολή δεν ξεκίνησε επειδή η Ουκρανία «προκάλεσε». Ξεκίνησε επειδή η Ρωσία δεν αντέχει μια δημοκρατική Ουκρανία που ζει εκτός της σφαίρας της.

Η Ρωσία αμύνεται»
Το επιχείρημα που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη διαστρέβλωση των γεγονότων είναι ότι «η Ρωσία αμύνεται». Αμύνεται… ποδοπατώντας σύνορα, καταλαμβάνοντας εδάφη, βομβαρδίζοντας τον αστικό ιστό, με απαγωγές χιλιάδων παιδιών, με δολοφονίες αμάχων, με ισοπέδωση πόλεων, με τη χρήση αδιανόητης βίας βασανιστηρίων απέναντι στους αιχμαλώτους – στρατιώτες, πολίτες και δημοσιογράφους (ενδεικτικό παράδειγμα η Βικτώρια Ρόσσινα^⁎⁎⁎).  Αυτή δεν είναι άμυνα, αλλά στρατηγική τρομοκρατίας: Αν δεν υποταχθείς, δεν θα υπάρχεις.
Όσοι στην Ελλάδα επαναλαμβάνουν τα περί «άμυνας» αναπαράγουν το αφήγημα ενός αυταρχικού κράτους που δεν αντέχει την ύπαρξη δημοκρατίας στα σύνορά του.

«Οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι είναι το ίδιο»
Ένα ακόμα ψέμα της ρωσικής προπαγάνδας είναι ότι «οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι είναι το ίδιο, έχουν την ίδια γλώσσα και την ίδια ιστορία». Η ουκρανική κρατική και πολιτισμική παράδοση δεν ξεκινά με τη σοβιετική περίοδο – η Ρωσία ξεκινά την αφήγηση από τον 18ο αιώνα, γιατί πριν από αυτό η ιστορική πρωτεύουσα των Ανατολικών Σλάβων ήταν το Κίεβο, όχι η Μόσχα.
Η γλώσσα επίσης δεν αποδεικνύει τίποτα: η ρωσική επιβλήθηκε επί τσαρικής και σοβιετικής περιόδου, με απαγορεύσεις στην ουκρανική εκπαίδευση, λογοτεχνία και δημόσια ζωή. Το γεγονός ότι εκατομμύρια Ουκρανοί μιλούν ρωσικά, δείχνει μόνο ότι έζησαν υπό ξένη κυριαρχία – όπως οι Ιρλανδοί μιλούν αγγλικά, χωρίς να είναι Άγγλοι.
Η ουκρανική και η ρωσική δεν είναι «διάλεκτοι του ίδιου πράγματος», αλλά δύο ξεχωριστές γλώσσες με διαφορετική ιστορική εξέλιξη. Η ουκρανική έχει φωνητική και λεξιλογική συγγένεια πολύ πιο έντονη με τη λευκορωσική και τη σλοβακική παρά με τη ρωσική.
Υπάρχει δομική διαφορά της φωνολογίας των δύο γλωσσών – η ουκρανική χρησιμοποιεί περισσότερα φωνήεντα, στην καθημερινή προφορά ακούγονται καθαρά και δεν καταπίνονται, σε αντίθεση με τη ρωσική που συχνά τα μειώνει ή τα αλλοιώνει.
Η ουκρανική διατηρεί παλαιότερες σλαβικές μορφές και έχει σημαντικό αριθμό πολωνικών και γαλικιανών δανείων λόγω δυτικής επιρροής. Η ρωσική, αντίθετα, ενσωμάτωσε μαζικά στοιχεία από την εκκλησιαστική σλαβονική και εξελίχθηκε υπό τον κεντρικό ρόλο της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης, με διαφορετική γραμματική σύνταξη και εντελώς άλλη προφορά.

Οι δύο διαφορετικές γλώσσες συνιστούν πολιτισμική απόδειξη ότι δύο λαοί έζησαν διαφορετική ιστορική πορεία και διαμόρφωσαν δικό τους τρόπο σκέψης και έκφρασης. Αν δύο λαοί ήταν «ένας», δεν θα χρειάζονταν 70 χρόνια συστηματικής απαγόρευσης της ουκρανικής γλώσσας. 

«Η Ουκρανία να πάψει να υπάρχει»
Η ρωσική εισβολή δεν είναι άμυνα ή «αντίδραση». Είναι επιλογή, σχεδιασμένη για χρόνια, με τη συνδρομή μίας κτηνώδους προπαγάνδας, τα αποτελέσματα της οποίας βλέπουμε και σε πολλούς Έλληνες που μηρυκάζουν τα ίδια fake news με ακλόνητη βεβαιότητα.
Όλα τα ρωσικά επιχειρήματα –φταίει η Δύση, το ΝΑΤΟ, το Κίεβο, η ιστορία, οι «ναζί», το Μινσκ– οδηγούν σε ένα και μόνο συμπέρασμα: ότι η Ουκρανία δεν έχει δικαίωμα να υπάρχει χωρίς την άδεια της Ρωσίας. Ότι ένας λαός 44 εκατομμυρίων δεν έχει το δικαίωμα να αποφασίσει σε ποια συμμαχία θα ανήκει, τι γλώσσα θα μιλά, πώς θα εκλέγει την κυβέρνησή του και πώς θα διαμορφώνει τη ζωή του.
Η εισβολή δεν ξεκίνησε επειδή η Ουκρανία «προκάλεσε». Ξεκίνησε επειδή η Ρωσία δεν αντέχει μια δημοκρατική Ουκρανία που ζει εκτός της σφαίρας της. Η Ευρώπη δεν «τιμώρησε» τη Ρωσία - η Ρωσία τιμώρησε την Ουκρανία επειδή επέλεξε να ζήσει ως κυρίαρχο και δημοκρατικό κράτος.
Η Ουκρανία έχει πλήρες, αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα ύπαρξης. Όπως κάθε κυρίαρχο κράτος που γεννήθηκε από ιστορική πορεία, πολιτική βούληση και διεθνή αναγνώριση. Το δικαίωμα ύπαρξης δεν το δίνει η γεωγραφία, ούτε η «ιστορική συγγένεια», ούτε η άδεια ενός γειτονικού ηγεμόνα. Το δίνει ο λαός που ζει εκεί, αποφασίζει, εκλέγει κυβέρνηση, μιλά τη γλώσσα του και ορίζει το μέλλον του. Οι Ουκρανοί δεν έχουν να αποδείξουν τίποτα σε κανέναν - είναι 44 εκατομμύρια άνθρωποι που έχουν κράτος, σύνταγμα, θεσμούς, ταυτότητα και διεθνή αναγνώριση. Το μόνο μέρος στον κόσμο που αμφισβητεί αυτό το δικαίωμα είναι η Ρωσία κι όχι επειδή υπερασπίζεται μία «ιστορική αλήθεια», αλλά επειδή δεν αντέχει μια δημοκρατική Ουκρανία έξω από τη σκιά της.

^{ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ}

^⁎ Ο όρος "Euromaidan" χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως hashtag στο Twitter. Ένας λογαριασμός στο Twitter με την ονομασία Euromaidan δημιουργήθηκε κατά την πρώτη ημέρα των διαδηλώσεων. Σύντομα, έγινε ιδιαίτερα διαδεδομένος στα διεθνή ΜΜΕ. Αποτελείται από δύο λέξεις: Το "Euro" το οποίο αποτελεί συντομογραφία του Ευρώπη και το "maidan" το οποίο παραπέμπει στην Πλατεία Ανεξαρτησίας (η οποία είναι γνωστή ως «Μαϊντάν»), την κυριότερη πλατεία του Κιέβου, όπου οι διαδηλωτές βρίσκονται συγκεντρωμένοι.
 
^⁎⁎ GRU Είναι η  κύρια στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ρωσίας, γνωστή και ως Γενική Διεύθυνση Επιτελείου.
 
^⁎⁎⁎Η Βικτώρια Ρόσσινα (Victoria Roshchyna, 1996–2024) ήταν μια Ουκρανή δημοσιογράφος, γνωστή για τα ρεπορτάζ της σχετικά με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την πολιορκία της Μαριούπολης. 
Κέρδισε το Βραβείο Θάρρους στη Δημοσιογραφία (Courage in Journalism Award) του Διεθνούς Ιδρύματος Γυναικών Μέσων Ενημέρωσης (International Women's Media Foundation) το 2022. 
Η Ρόσσινα εξαφανίστηκε τον Αύγουστο του 2023 κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και αργότερα επιβεβαιώθηκε ότι πέθανε σε ρωσική κράτηση τον Οκτώβριο του 2024, σε ηλικία 27 ετών. Ο θάνατός της ήταν τραγικός, με τη σορό της, η οποία επεστράφη στην Ουκρανία, να φέρει σημάδια βασανιστηρίων και να λείπουν ορισμένα εσωτερικά όργανα, γεγονός που οδήγησε την ουκρανική κυβέρνηση να διερευνήσει την υπόθεση ως πιθανή δολοφονία και έγκλημα πολέμου. 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΜΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ
 
21/2/22 ΝΑΖΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
 
25/2/22 ΤΣΙΠΡΑΣ, ΤΣΙΠΡΑΣ, ΠΟΥΤΙΝ ΚΑΙ ΕΙΣΒΟΛΗ
 
1/3/22 ΠΩΣ ΕΙΔΑΝ ΟΙ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΟΙ ΜΑΣ ΤΗΝ ΡΩΣΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ
 
5/3/22 ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΣΤΙΓΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ.
 
25/3/22 ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΟΡΤΑΣΕΙ ΤΗΝ 25Η ΜΑΡΤΙΟΥ.
 
6/4/22 Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΣΟΥΣ ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ -Άγνοια, αφέλεια, φόβος – ή αδιαφορία;
 
25/5/22 ΟΤΑΝ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ.
 
30/7-22 ΜΟΙΡΑΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΤΡΑΓΙΚΟΥ ΛΑΘΟΥΣ
 
11/8/22 Ο ΠΑΣΚΑΛ ΜΠΡΥΚΝΕΡ ΑΝΑΛΥΕΙ ΓΙΑΤΙ Η ΡΩΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΥΤΙΝ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΣΤΟΝ ΝΑΖΙΣΜΟ
 
25/2/23 ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΛΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ 1 ΧΡΟΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ
 
9/3/23 ΓΙΑΤΙ ΑΠΕΤΥΧΑΝ ΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΡΩΣΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ
 
28/11/24 ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΜΕΝΟ ΤΟΝ ΣΤΑΛΙΝ ΤΟ ΚΚΕ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΟΛΟΝΤΟΜΟΡ
 
29/8/25 ΤΙ ΜΑΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ
 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

Δ΄ ΙΕΡΑΠΟΛΙΣ (Pamukkale)

 Η Ιεράπολις βρισκόταν στη Φρυγία. Ταυτίζεται με τη σημερινή πόλη Pamukkale,(στα τουρκικά σημαίνει κάστρο από βαμβάκι) στο βόρειο άκρο της κοιλάδας του ποταμού Λύκου (Çürük Su), στη ΝΔ Φρυγία. Ήταν κτισμένη σε σημαντικό οδικό κόμβο της Μ. Ασίας, 

Η UNESCO την έχει συμπεριλάβει στον κατάλογο των μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής κληρονομιάς.
Ιδρύθηκε από τη δυναστεία των Σελευκιδών τον 3ο αιώνα π.Χ. Από το όνομά της («ιερά πόλις») προκύπτει ότι αρχικά ήταν πιθανόν κώμη με καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα, που αργότερα, κατά την πρώιμη εποχή των Ατταλιδών (3ος-2ος αιώνας π.Χ.), εξελίχθηκε σε πόλη ελληνικού τύπου.
 Η οικονομία της πόλης στηριζόταν κυρίως στα εριουργικά εργαστήριά της και οι συντεχνίες της πόλης ήταν πλήρως οργανωμένες και υπεύθυνες για τη συντήρηση των τάφων των μελών τους. 
Σε όλη την αρχαιότητα η πόλη κτίστηκε και γκρεμίστηκε πολλές φορές από σεισμούς και ότι υπάρχει σήμερα είναι ότι  κατασκευάστηκε μετά  τον μεγάλο σεισμό του 60 μΧ, αλλά ξανακαταστράφηκε  μετά από άλλο μεγάλο σεισμό τον 7ο αιώνα
 Η πόλη άρχισε να συρρικνώνεται σε μέγεθος μετά τον 6ο αιώνα μ.Χ και εγκαταλείφτηκε τελείως μετά από άλλο μεγάλο σεισμό τον 14ο αιώνα.
(οι κόκκινοι αριθμοί δίπλα από τις τοποθεσίες αντιστοιχούν στα μέρη του χάρτη με το ίδιο νούμερο)

Από αρχαιολογικής απόψεως ενδιαφέρουσα είναι  η νεκρόπολη (1) της Ιεράπολης γιατί είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα νεκροταφεία της Μικράς Ασίας. Πρόκειται επίσης για ένα από τα μεγαλύτερα, αφού σε έκταση 2 χλμ. έχουν αποκαλυφθεί περισσότεροι από 1.200 τάφοι και λίθινες σαρκοφάγοι. Στο νεκροταφείο έχουν βρεθεί πάνω από 300 επιγραφές που αναφέρονται κυρίως στη συντήρηση των τάφων.
Στην πόλη το Θέατρο (3) της είναι το πιο αξιόλογο και καλά αναστηλωμένο κτίσμα για το οποίο γράφω σχετικά στο Β΄ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ- 3 ΙΕΡΑΠΟΛΙΣ, 4 ΕΦΕΣΟΣ

 Την πόλη διέσχιζε μια μεγάλη  κύρια πλακόστρωτη οδός πλάτους 14 μ η οδός του Φροντίνου. Στις δύο πλευρές με διπλή κιονοστοιχία διαμορφώνονταν οικίες και καταστήματα, ενοποιημένα με δωρική πρόσοψη. Σε κάθε άκρη της είχε μια μνημειακή πύλη .Η κύρια είσοδος ήταν ή Βόρεια ή πύλη του Φροντίνου (1ος αιώνας μΧ) (8) με τρεις αψίδες, προστατευμένη από κυκλικούς πύργους ενώ η Νότια Πύλη (14) είναι του 3ου αιώνα.

Πριν από την Πύλη του Φροντίνου υπάρχουν τα ερείπια από τα λουτρά (2) του 3^ου αιώνα μΧ τα οποία τον 6^ο μετατράπηκαν σε Βασιλική.
Τα Λουτρά βρίσκονται εκτός της πόλης, σύμφωνα με το έθιμο στην Ανατολή, γιατί έπρεπε να πλένεται ο επισκέπτης πριν να μπει σε αυτήν, γιατί αλλιώς δεν γινόταν δεκτός. Μετά την πύλη υπήρχαν και Βεσπασιανές (5).

Λίγο μετά την Νότια Πύλη είναι το Γυμνάσιο (13), κτισμένο μετά τον σεισμό του 60, αλλά ο χώρος του δεν έχει ανασκαφεί πλήρως.

Τα ερείπια του  Ναού του Απόλλωνα (10) είναι του 3^ου αιώνα και στην κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε υλικό από προηγούμενους ναούς. Είναι  κτισμένος επάνω σε ένα τεκτονικό σχίσμα από το οποίο αναδύεται διοξείδιο του άνθρακα και γι αυτό ταυτίζεται με το λεγόμενο «Πλουτώνιον» (ο Άδης είναι Πλούτωνας στα λατινικά)
Οι ιερείς του ναού έδιναν ολόκληρες παραστάσεις με ζώα τα οποία πέθαιναν από το διοξείδιο που κάθεται χαμηλά, ενώ αυτοί κρατώντας και την αναπνοή τους παρέμεναν ζωντανοί! 

Αλλά από την αρχαιότητα η περιοχή ήταν διάσημη για την απίθανης ομορφιάς τοπίο που η φύση έχει δημιουργήσει εκεί, με νερά που προέρχονται  από πηγές σε έναν γκρεμό ύψους σχεδόν 200 μέτρων με θέα την πεδιάδα, νερά τα οποία είναι γεμάτα ασβεστίτη και έχουν δημιουργήσει στο Παμούκαλε ένα εξωπραγματικό τοπίο με μια σειρά από λεκάνες με αναβαθμίδες από τραβεστίνη.
Η τραβερτίνη είναι ένας τύπος φυσικής πέτρας, μια ποικιλία ασβεστόλιθου, που σχηματίζεται από την καθίζηση ανθρακικού ασβεστίου από μεταλλικά νερά, ιδίως από θερμές πηγές.
 Στα τέλη του 2ου αιώνα π.Χ., η δυναστεία των Ατταλιδών, των βασιλιάδων της Περγάμου, ίδρυσε τα ιαματικά λουτρά της Ιεράπολης.(12)
Η πρόσβαση των επισκεπτών στις αναβαθμίδες από τραβερτίνη έχει απαγορευτεί  για να διατηρηθεί η ροή του νερού και το χρώμα και η δομή των αναβαθμίδων. Έχουν δημιουργηθεί περιοχές όπου οι επισκέπτες μπορούν να κάνουν μπάνιο στις θερμές πηγές.

Είναι πάντως εντυπωσιακό να βλέπεις ότι μέχρι στις μέρες μας οι πισίνες με τα ιαματικά νερά που υπάρχουν από την αρχαιότητα,  να χρησιμοποιούνται ακόμα, ενώ μέσα στο νερό υπάρχουν σπασμένα μάρμαρα προφανώς μετά από κάποιο από σεισμούς που έγιναν εκεί!
 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

Α-ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 
Β-ΠΕΡΓΑΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΙΓΑ ΤΙΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΡΟΝΟ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ! 

Γ΄ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΣ

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΣΙΠΡΑ

Αξίζει να δούμε ποιοι αποτελούν το επιστημονικό συμβούλιο του ινστιτούτου του Τσίπρα στο οποίο προφανώς θα βασίσει το rebranding του που εξαγγέλλεται από καιρό.
Ευτυχώς η Βασιλική Σιούτη  έχει ρίξει μια ματιά και μας ενημερώνει:

Ο Γιώργος Χουλιαράκης είναι πρώην υπουργός της κυβέρνησής του και από τους πιο στενούς συνεργάτες του. Ο Κώστας Γαβρόγλου, ομότιμος καθηγητής και πρώην μέλος του Δ.Σ. του ιδρύματος Λάτση, ήταν κι αυτός υπουργός της κυβέρνησής του. Στελέχη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ήταν και ο Δημήτρης Λιάκος, ο Ακρίτας Καϊδατζής, ο Φραγκίσκος Κουτεντάκης. Η Ζαχαρούλα Τσιριγώτη, αντιστράτηγος εν αποστρατεία της Ελληνικής Αστυνομίας, ήταν υποψήφια στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και ο ομότιμος  καθηγητής  Τριαντάφυλλος Αλμπάνης. 
Η Ζωρζέτα Λάλη ήταν κι εκείνη υποψήφια με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές, ενώ παλαιότερα υπήρξε συνεργάτιδα του Χορστ Ράιχενμπαχ της Task Force για την Ελλάδα, που είχε συσταθεί την εποχή των μνημονίων.  
Κάποια πρόσωπα είναι παλιοί συνεργάτες του Ινστιτούτου Πουλαντζάς, άλλοι ήταν συνεργάτες υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ, μερικοί συμμετείχαν στο think tank που είχε ανακοινώσει ο Αλέξης Τσίπρας όταν ήταν στον ΣΥΡΙΖΑ και υπάρχουν και μερικά πρόσωπα σχετικά καινούργια και λιγότερα γνωστά που συνεργάζονταν μαζί του από πριν. 
Η Μαριζέτα Αντωνοπούλου είναι «μεταγραφή» από το ΠΑΣΟΚ, στο οποίο θεωρούσε ότι δεν την αξιοποιούσαν και από το οποίο έφυγε με σχετικά επεισοδιακό τρόπο, περνώντας αρχικά στον ΣΥΡΙΖΑ και μετά ακολουθώντας τον Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο μόλις πέρσι κατηγορούσε «για εκπτώσεις με μόνο στόχο την εξουσία». 
Ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Γιάννης Δρόσος, είχε τοποθετηθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην ΕΡΤ και αργότερα ο Αλέξης Τσίπρας του είχε αναθέσει τα κομματικά ΜΜΕ του ΣΥΡΙΖΑ (πρόεδρος Δ.Σ. της Left Media), «με τα γνωστά αποτελέσματα», όπως σχολιάζουν σκωπτικά κάποιοι στην Κουμουνδούρου. Στο παρελθόν ήταν στενός συνεργάτης του Άκη Τσοχατζόπουλου και γενικός διευθυντής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας την περίοδο 1998-2001. 
Ο καθηγητής του ΠΑΜΑΚ Νίκος Μαραντζίδης συνεργάστηκε με τον Αλέξη Τσίπρα μετά τις πρώτες εκλογές του 2023, αναλαμβάνοντας τον επικοινωνιακό σχεδιασμό της καμπάνιας του για τις δεύτερες εκλογές που ακολούθησαν. Στη συνέχεια υπήρξε μια περίοδος ψυχρότητας και μετά υπήρξε επανασύνδεση. Ο Νίκος Μαραντζίδης για κάποιο διάστημα στο παρελθόν ήταν κόκκινο πανί για την αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως εξαιτίας ενός βιβλίου που είχε γράψει μαζί με τον Στάθη Καλύβα για τον ελληνικό Εμφύλιο. Έκτοτε όμως μεσολάβησαν πολλά και κυρίως ένας επιχειρηματίας που τον έφερε κοντά στον Αλέξη Τσίπρα. 
Εκπλήξεις γενικά δεν υπήρχαν, ίσως ο Αντώνης Παπαγιαννίδης [ΓΦ1] να ήταν για κάποιους η μόνη μη αναμενόμενη συμμετοχή, αλλά οι γνωρίζοντες λένε ότι το τελευταίο διάστημα ήταν μεταξύ των συνομιλητών του. 

 Η δε Ρούλα Γεωργακοπούλου γράφει σχετικά:
Συμβουλεύοντας τον Τσίπρα είναι σαν να συμβουλεύεις εμένα που τ’ αφτιά μου επικοινωνούν μεταξύ τους σαν τη σήραγγα του Αρτεμισίου. O,τι μπαίνει από τη μια, βγαίνει από την άλλη.  Μερικοί βέβαια, μπαίνοντας στο τούνελ, λησμονούν να ανοίξουν τα φώτα του οχήματός τους με αποτέλεσμα να τους φωτάνε οι από μπρος και οι από πίσω με μούντζες πολλών watt.
Γενικεύω ασύστολα, το ξέρω. Παίρνω όμως το θάρρος να πω ότι οι υψηλόβαθμοι και οι ακαδημαϊκοι κατ’ επέκτασιν, είναι οι πιο μαραζιάρηδες του έθνους. Δεν ξέρω τι είναι αυτό που τους κάνει να αισθάνονται διαρκώς ριγμένοι, στερημένοι ίσως από τιμές και δόξες που τις αξίζουν, ίσως… Από αυτής της απόψεως, πολύ καλά έκανε ο παλιομοδίτης Τσίπρας κι έτριψε με brasso το λυχνάρι να ξεχυθούν έξω, να πάψουν πια να κάνουν σαν να μην τους χωράει ο τόπος.
Δεν χρειάστηκε να ρίξω παραπάνω από μια χιαστί ματιά στα σαράντα ένα κεφαλάκια της πιατέλας με τα amuse bouche κι ούτε που μπήκα στον κόπο να σταθώ σε ιδιότητες και προϋπηρεσίες των νέων συμβούλων του. Γνωριζόμαστε καλά σ΄αυτή τη χώρα, κι αν δεν γνωριζόμαστε, αναπόφευκτα θα γνωριστούμε.
 Και να ‘τανε μόνον ο Μαραντζίδης… Ειλικρινά τώρα, ποτέ μου δεν κατάλαβα πώς διολίσθησε προς τον Τσίπρα ένας διαπρύσιος συντηρητικός (στην εκκίνησή του) εκλογολόγος. Ο χρόνος της μετακίνησης είναι μικρός και δεν φαίνεται να μεσολάβησε τίποτα το συνταρακτικό που να δικαιολογεί αυτή την αλλαγή. Υπάρχει βέβαια ένα βρωμόξυλο που έφαγε από τους αγαναχτισμένους της Σαλονίκης τότε που έδινε τα ρέστα του για το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, παρακάμπτοντας τα βασικά της στατιστικής, αλλά και πάλι. Ούτε αυτό μου φαίνεται αρκετά φοβιστικό για έναν γενναίο της σκέψης.

Η προσωπική μου άποψη για τον Μαραντζίδη είναι ότι μόνο ο Νίκος Μπίστης τον ξεπερνάει σε αλλαγές κομμάτων.  
Λόγω οικογενειακής παράδοσης με το ΚΚΕ ο Μαραντζίδης ξεκίνησε στα νιάτα του από την  ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος.
Με τα δύο βιβλία του ξεσήκωσε πλήθος αντιδράσεων από όλο το φάσμα της Αριστεράς και μάλιστα το 2014 είχε δεχτεί επίθεση σε καφετέρια από πρόσωπα που αυτοαποκαλούνταν «υπερασπιστές της Αριστεράς».
Με τις δημοσκοπήσεις του  Πανεπιστημίου Μακεδονίας  την περίοδο 2014-7 όταν συνεργαζόταν  με τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ ,ο εκπρόσωπος των ΑΝΕΛ Τέρενς Κουίκ, λόγω των χαμηλών ποσοστών που τους έδινε, έλεγε: ο “δημοσκόπος” αναπληρωτής καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης, στέλεχος του “Ποταμιού”, πρέπει να παραδώσει την πανεπιστημιακή του θέση.
Τον καιρό εκείνο ήταν  σύμβουλος του επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρου Θεοδωράκη. Με αφορμή  το Μακεδονικό και τη Συμφωνία των Πρεσπών, ξεκίνησε η σταδιακή προσέγγισή του με τον Αλέξη Τσίπρα και άρχισε σε άρθρα του να τον εκθειάζει και οι κακές γλώσσες λένε πως είναι και ο Ghost Writer του βιβλίου του.

Χαρακτηριστικό πάντως  είναι ότι  πάνω από το ¼  των μελών του ινστιτούτου δεν αποτελούν νέο αίμα για τον χώρο αυτό.
Επίσης μόνο το 1/3 των μελών είναι γυναίκες. Μάλλον δεν κατάφερε να ελκύσει διακεκριμένες γυναίκες να συμμετάσχουν στο ινστιτούτο του, γιατί υποπτεύομαι ότι  οι αξιόλογες γυναίκες είναι πιο έξυπνες και δεν πιστεύουν ότι η συμμετοχή τους σε τέτοιες συναθροίσεις  συμβάλλουν θετικά στην καριέρα τους .
 Τέλος κανένα από τα 41 μέλη του ινστιτούτου δεν προέρχεται από τον ιατρικό χώρο, γιατί προφανώς δεν έχει βρει ακόμη άτομα που να μπορούν ξεπεράσουν τον αναντικατάστατο  υπουργό του  Πολάκη .
 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από αξιολόγηση.

---

Γ΄ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΣ

Κάλιο αργά παρά ποτέ! Καθώς από τα χρόνια του κορονοϊού δεν έχουμε κάνει κάποιο μεγάλο ταξίδι σκέφτηκα, για να παρηγορηθώ, να γράψω γι κάποιο από τα παλιότερα καθώς οι αναμνήσεις του έχουν παραμείνει ακόμα ζωντανές στην μνήμη μου.
Έτσι πριν αρκετά χρόνια είχα αρχίσει να γράφω για ένα από τα ωραιότερα ταξίδια που έχουμε κάνει, και ήταν στην ΛΥΚΙΑ – ΠΑΜΦΥΛΙΑ και ΙΩΝΙΑ της Τουρκίας. Είχα ξεκινήσει να γράφω γι΄αυτό και τα πρώτα δύο ποστ είναι τα
-Α-ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 
-Β-ΠΕΡΓΑΜΟΣ ΚΑΙ ΟΛΙΓΑ ΤΙΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΡΟΝΟ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ! 
Σαν συνέχεια των  παραπάνω είναι αυτά που έγραψα για  τα αρχαία θέατρα που είδαμε σε αυτό το ταξίδι και το πρώτο είναι: 
Α΄ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 1-ΠΕΡΓΑΜΟΣ 2-ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΣ
 Σε αυτό γράφω για το θέατρο και το  Ωδείο της Αφροδισιάδας.

Η Αφροδισιάδα (Geyre) ήταν μικρή πόλη στην Καρία της Μ.Ασίας γνωστή για τα μάρμαρα της και τη Σχολή της γλυπτικής. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της γλυπτικής έπαιξε η ποιότητα του μαρμάρου από το γειτονικό όρος Σάλβακος
O αρχαιολογικός χώρος της ανήκει από την UNESCO στα μνημεία της Διεθνούς πολιτιστικής κληρονομιάς.

 Στην είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο μας υποδέχονται όμορφες κεφαλές σκαλισμένες σε μάρμαρο είτε μόνες τους είτε από την ζωοφόρο της αγοράς και μερικές από τις 12.000 επιγραφές που έχουν βρεθεί εκεί.
Στο βάθος φαίνεται το  Σεβαστείο (1^ος αιώνας μΧ.)  Το συγκρότημα του Σεβαστείου χτίστηκε αρχικά από τον Τιβέριο και ολοκληρώθηκε επί Νέρωνα. Ήταν ένα ιερό που αφιερώθηκε στην Αφροδίτη αλλά και στον ισόθεο αυτοκράτορα Αύγουστο και την οικογένεια των Ιουλίων Κλαυδίων.

Το κτίριο αποτελούνταν από μια πλατεία με κιονοστοιχίες σε σχήμα "U" γύρω από μια αυλή πλάτους 14 μέτρων. Πάνω από την στοά υπήρχαν τρεις όροφοι με πολυτελή δωμάτια. Το εξωτερικό αυτού του χώρου διαβίωσης ήταν διακοσμημένο με εικόνες από τη μυθολογία και εκείνες που προανήγγειλαν τη δόξα της Ρώμης και των Αυτοκρατόρων της.
Σήμερα εκεί που φαίνεται η κεραμοσκεπής στέγη έχει αναστηλωθεί  μέρος του 3ου ορόφου του. 

Απέναντι βρίσκονται η Βόρεια και μεταγενέστερη αγορά, μήκους 200 μέτρων και δίπλα της η  Νότια ,που είναι  και η αρχαιότερη αγορά της πόλης, με μια τεράστια πλατεία 215x70 μέτρων  περιτριγυρισμένη από περιστύλια και θεμέλια μαγαζιών και άλλων δημόσιων κτιρίων και σπαράγματα από ζωφόρους σκόρπια εδώ κι εκεί.
Πρόσφατες ανασκαφές αποκάλυψαν μια μνημειακή δεξαμενή νερού στο κέντρο της πλατείας, διαστάσεων 175 x 25 μ. Διαθέτει πολύπλοκο σύστημα αγωγών και συνδέεται με τα Λουτρά του Αδριανού δυτικά.

Στα δυτικά της Νότιας Αγοράς βρίσκονται τα μεγαλύτερα λουτρά της πόλης, τα λεγόμενα  Λουτρά του Αδριανού. Εκτός από τα  τυπικά μέρη των ρωμαϊκών λουτρών  (αποδυτήρια, θερμό, χλιαρό και ψυχρό δωμάτιο ), περιλάμβανε και μια κεντρική αυλή με ρηχή δεξαμενή.

Η πόλις ονομάστηκε έτσι από τον ναό της Αφροδίτης  αλλά το ιερό της Αφροδίτης προηγήθηκε της πόλης. Αυτός ο ναός πιθανότατα ξεκίνησε τον 1ο αιώνα πΧ, προστέθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αυγούστου και ολοκληρώθηκε από τον Αδριανό τον 2ο αιώνα μ.Χ. Μετά τον 6ο αιώνα έγινε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα λατρείας της και γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή της στους Ρωμαϊκούς χρόνους μεταξύ του 1ου πΧ και του 3ου  μΧ αιώνα. Με την επικράτηση του χριστιανισμού μετατράπηκε τον 5ο αιώνα σε τρίκλιτη βασιλική των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ ενώ μετέπειτα, από τους Βυζαντινούς, η πόλη ονομάστηκε Σταυρούπολη. Από τους 40 ιωνικούς κίονες του ναού έχουν απομείνει 14.
 Τον 7ο αιώνα μ.Χ. η πόλη καταστράφηκε από μεγάλο σεισμό και από τότε παράκμασε. 

Ακριβώς ανατολικά του ναού της Αφροδίτης, καθώς αποτελούσε  την μνημειώδη πύλη του, βρίσκεται ένα μεγάλο Τετράπυλο που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Αδριανού (117-138 μ.Χ.). . Τέσσερις ομάδες από τέσσερις κορινθιακούς κίονες με κορμούς που έφεραν στριφτές ελικωτές ραβδώσεις, στήριζαν ένα τοξωτό επιστύλιο, διακοσμημένο με ανάγλυφες παραστάσεις Ερώτων και Νικών. Το κτήριο καταστράφηκε τον 4ο αιώνα και επιδιορθώθηκε λίγο αργότερα. Η αναστήλωση του ολοκληρώθηκε το 1990.

Περνώντας μπροστά από το Ωδείο (γι αυτό γράφω εδώ) βλέπουμε μεγάλα κομμάτια από μάρμαρο με γεωμετρικά σχήματα που ανήκαν σε αυτό και το διακοσμούσαν.

Επίσης εδώ γράφω και για το Θέατρο της πόλης και από αυτό παραπλεύρως των Λουτρών του Θεάτρου βλέπουμε το Τετράστοο μια πλατεία με τέσσερις στοές και έναν βωμό στο κέντρο, από όπου μπορούσε κανείς να φτάσει στο θέατρο, το οποίο βρίσκεται δίπλα. Υποθέτουμε ότι χρησιμοποιήθηκε ως αγορά και εμπορικός δρόμος και χτίστηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ., όταν η παλαιότερη αγορά πλημμύρισε μόνιμα λόγω της ανόδου της στάθμης των υπόγειων υδάτων.

Τέλος το Στάδιο της πόλης (1^ος με 2^ος αιώνας πΧ) είναι το καλύτερα διατηρημένο στάδιο της Μικράς Ασίας, χωρητικότητας 30.000 θεατών με διαστάσεις 262 x 59 μ. Στο κέντρο της βόρειας πλευράς υπήρχε το αυτοκρατορικό θεωρείο. Το στάδιο χρησιμοποιήθηκε έως και τον 7ο αιώνα. Στα τέλη του 4ου αιώνα το ανατολικό πέταλο κλείστηκε με τοίχο και μετατράπηκε σε αρένα για θηριομαχίες. Η χωρητικότητα του νέου κτηρίου ήταν πλέον 5.000 θεατών.

Έξω από το Μουσείο υπάρχουν μαρμάρινες σαρκοφάγοι με πλούσια γλυπτική διακόσμηση ενώ μέσα στο Μουσείο υπάρχει μια εξαιρετική συλλογή από γλυπτά και ανάγλυφα, πολλά από τα οποία προέρχονται από διάφορα κτίρια της αρχαίας πόλης.

Έχοντας γράψει στο παρελθόν δύο ποστ για τις 3 Χάριτες  
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΧΑΡΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΤΗΝ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ( Β΄ΜΕΡΟΣ )  είδα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το αντίστοιχο άγαλμα που είναι από το αέτωμα του Σεβαστείου.

Υπάρχει και το άγαλμα της Αφροδίτης, αλλά εντυπωσιακό και ασύνηθες είναι ένα μεγάλο, από μονοκόμματο γρι μπλε μάρμαρο, άγαλμα καλπάζοντος αλόγου που υποθέτουν ότι ήταν μια τριμορφική σύνθεση και ο ιππέας του  ήταν ο Τρωίλος και  τον τραβάει από τα μαλλιά για να τον ρίξει κάτω ο Αχιλλέας.
 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.