3-ΑΡΜΕΝΙΑ-Ερεβάν(Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο Γενοκτονίας) -Γκαρνί

Έχοντας χορτάσει την προηγούμενη μέρα με εκκλησίες, η σημερινή ξεκινά με μια επίσκεψη στην Εθνική Πινακοθήκη της Αρμενίας στο Ερεβάν. Η Πινακοθήκη διαθέτει την μεγαλύτερη συλλογή έργων Αρμένιων καλλιτεχνών, αλλά και έργα Ρώσων και Δυτικών ζωγράφων, συνολικά κάπου 26.000 έργα.

Ενδεικτικά μερικά από αυτά.

 HAKOB HOVNATANIAN Πορτραίτο της ΝATALIA TEUMIAN 1830-1840

 HOVHANNES AIVAZOVSKY Νύκτες χωρίς φεγγάρι στην Κωνσταντινούπολη  1862

 HOVHANNES AIVAZOVSKY Επίσκεψη Μπάιρον στο νησί Sain Lazzaro

                                     VARDGES SURENYANTS Σαλώμη 1907

                 VARDGES SURENYANTS Πορτραίτο της A.G.IDELSON 1913

 VARDGES SURENYANTS Η Σεμίραμις κοιτάει το πτώμα του Άρα του Ωραίου 1899
Ο Άρα ο Ωραίος είναι μυθικός Αρμένιος πατριαρχικός ήρωας. Είναι γνωστός στην αρμένικη λογοτεχνία  για τον δημοφιλή μύθο σύμφωνα με τον οποίο ήταν τόσο όμορφος που η Ασσύρια Βασίλισσα Σεμίραμις  ξεκίνησε πόλεμο κατά της Αρμενίας μόνο και μόνο για να τον αποκτήσει.

                 VARDGES SURENYANTS H βεβήλωση του ναού 1895

Εκτός από έργα καλλιτεχνών της Αρμενίας υπάρχουν και αξιόλογα έργα από μεγάλους Ευρωπαίους καλλιτέχνες όπως πχ
Η παρέλαση  του Σειληνού του Ρούμπενς, η Suson του Αυγούστου Ροντέν ή η αποκαθήλωση του Βαν Ντάικ.

Παρά το γεγονός ότι βλακωδώς στο πρόγραμμα του ταξιδιού δεν υπήρχε επίσκεψη στο Μουσείο Γενοκτονίας, κατόπιν ομόφωνης απαίτησης μας, βρεθήκαμε στη συνέχεια εκεί.

Είναι γνωστή στην Ελλάδα η Γενοκτονία των Αρμενίων που έγινε από τους Νεότουρκους και στην συνέχεια από τον Ατατούρκ, από το 1915 έως το 1923.

Πριν τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο ζούσαν στην Τουρκία περίπου 2.000.000 Αρμένιοι και στην γενοκτονία σκοτώθηκε το 1.500.000.Οι υπόλοιποι ή εξισλαμίστηκαν ή εξορίστηκαν.

Το μνημείο βρίσκεται σε ένα λόφο και δίπλα σε μία  στήλη σαν μυτερή βελόνα  υπάρχουν κυκλοτερώς τοποθετημένες 12 πλάκες που περιστοιχίζουν στο κέντρο τους την άσβεστη φλόγα. Την βελόνα την χωρίζει στα δύο μια εγκοπή και η μικρότερη βελόνα αντιπροσωπεύει την δυτική Αρμενία.  Οι 12 πλάκες αναπαριστούν τις 12 επαρχίες της Αρμενίας που χάθηκαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μετά την συμφωνία που έγινε μεταξύ Ατατούρκ και Λένιν. Στο αριστερό πλάι του δρόμου που οδηγεί σε αυτό υπάρχει ένας τοίχος μήκους 100 μέτρων στον οποίο αναγράφονται τα ονόματα των κοινοτήτων που εξοντώθηκαν οι κάτοικοι.

Το μουσείο βρίσκεται κάτω από το επίπεδο του λόφου.

Πριν να το επισκεφτούμε περνάμε από μικρό δασάκι στο οποίο κάτω από κάθε δέντρο υπάρχει και μια ταμπέλα που υπενθυμίζει ποιο διακεκριμένο πρόσωπο το έχει φυτάψει. Μεταξύ αυτών και του πρώην Έλληνος Προέδρου Στεφανόπουλου.

Στο μουσείο εκτίθενται φωτογραφικά ντοκουμέντα, εφημερίδες, φιλμ που σχετίζονται με την γενοκτονία και με εικόνες πριν από αυτήν, όπως στην φωτογραφία, με τις ελληνικές επιγραφές στα καταστήματα.

Το 1918 οι εμπειρίες και οι αναμνήσεις ενός  κοριτσιού  16 ετών της Aurora Mardiganian, που είχε επιζήσει από  της γενοκτονίας των Αρμενίων, οδήγησαν σε μια βωβή κινηματογραφική ταινία με τίτλο Ravished Armenia την πρώτη που είχε ως  θέμα την γενοκτονία.

Στην ταινία έπαιξε και η ίδια η Mardiganian, όπως και ο πρέσβης Henry Morgenthau που έπαιξε τον εαυτό του ως  αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία. Σε μια σκηνή της  ταινίας εμφανίζονται γυμνά κορίτσια καρφωμένα σε σταυρούς.
Ωστόσο, σχεδόν 70 χρόνια αργότερα, η Mardiganian αποκάλυψε στον ιστορικό κινηματογράφου Anthony Slide ότι η σκηνή ήταν ανακριβής και περιέγραψε τι έγινε στην πραγματικότητα Είπε ότι οι Τούρκοι δεν έκαναν τέτοιες σταυρώσεις αλλά  έκαναν μικρούς αιχμηρούς σταυρούς, έβγαζαν τα ρούχα από τα κορίτσια, τα έκαιγαν και αφού τις βίαζαν  τις έβαζαν  να καθίσουν στον σταυρό βάζοντας τους  το μυτερό ξύλο, στον κόλπο. Την φρικαλεότητα αυτή δεν μπορούσαν να την δείξουν στο Χόλυγουντ και προτίμησαν την σταύρωση. 

Το 1919 αποφασίστηκε από τους Αρμένιους η εκτέλεση των Τούρκων ηγετών της Γενοκτονίας που βρίσκονταν εκτός Τουρκίας. Την επιχείρηση με το κωδικό όνομα «Νέμεσις» έφεραν με επιτυχία σε πέρας  οι παραπάνω νεαροί Αρμένιοι 20-25 ετών που διέθεταν  ευρωπαϊκή εμφάνιση. 

Στην συνέχεια πήγαμε να  επισκεφτούμε τον μοναδικό ναό της Αρμενίας που δεν είναι χριστιανικός, τον Ελληνιστικό ναό του Γκαρνί.

Χτίστηκε πιθανότατα από το βασιλιά Τιριδάτη Α´ στο πρώτο αιώνα μ.Χ, πιθανώς στο 77μ.Χ  ως ναός του Θεού Ήλιου Mihr.

Η χρονολογία κατασκευής του έχει πιθανολογηθεί από μια ελληνική επιγραφή που λέει:

«Ο Θεός Ήλιος Τιριδάτης, αδιαφιλονίκητος βασιλιάς της Μεγάλης Αρμενίας έχτισε το ναό και το απόρθητο φρούριο στο ενδέκατο έτος της βασιλείας του, όταν ο Mennieay ήταν hazarapet [χιλίαρχος] και ο Amateay ήταν sparapet [στρατηγός, διοικητής].»

Πιθανολογείται ότι γλύτωσε από την λαίλαπα των καταστροφών των παγανιστικών ναών από τους χριστιανούς γιατί ήταν τάφος και όχι ναός δεν γλύτωσε όμως από τον σεισμό του 1679 που τον κατέστρεψε. Η φωτογραφία με το ερείπια του ναού είναι από τις αρχές του 20^ου αιώνα. Το ίδιο καταστράφηκε και χριστιανικός ναός που είχε κτιστεί δίπλα του.

Ο ναός του Γκαρνί απεικονίζεται σε χαρτονόμισμα του 1995.

Αναστηλώθηκε πλήρως μεταξύ 1969 και 1975 με το υπάρχον 80% του υλικού.

Παραπλεύρως του ναού υπάρχουν τα ερείπια ενός ρωμαϊκού λουτρού με ψηφιδωτά.

ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ

1-ΠΡΩΤΕΣ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ.

2-ΑΡΜΕΝΙΑ-Ερεβάν, Ετσμιατζίν

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ

4-ΑΡΜΕΝΙΑ –Γκέραρτ, Κορ Βιράπ,Νοραβάνκ

5-ΑΡΜΕΝΙΑ- Καρμραβόρ, Ματενανταράν, Νορατούζ, Τσαχατζόρ, Χάγκμπατ.

6-ΓΕΩΡΓΙΑ-Τιφλίδα 
7-ΓΕΩΡΓΙΑ-Μτσχέτα, Τζβάρι, Σβετσοσβέλι, Σάμταβρο, Ουπλιτσίκε.
8-ΓΕΩΡΓΙΑ Γκόρι-Το Μουσείο του Στάλιν και το παράνομο τυπογραφείο του.