ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΜΕ ΤΗΝ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ ΜΑΣ;

 

Πρόσφατα στο ποστ μου ΜΗΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΜΕ ΣΟΒΑΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΟΖ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΦΑΛΟΚΡΙΠΙΔΑ ΜΑΣ ; έχω αναπτύξει εκτενώς τα ισχύοντα διεθνώς με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα.Στα διάφορα ερωτήματα που προκύπτουν στους περισσότερους, μετά τα πρόσφατη ενέργεια της Τουρκίας  με την NAVTEX της  και την αποστολή του ερευνητικού σκάφους  Oruc Reis σε περιοχή που ισχυριζόμαστε ότι είναι ελληνική υφαλοκρηπίδα, δίνουν σαφείς απαντήσεις δύο γνώστες του θέματος .Θα μεταφέρω εδώ μερικά αποσπάσματα από δύο πλήρως ενημερωμένα άρθρα από το ΒΗΜΑ,το πρώτο του Ευάγγελου Βενιζέλου (Στρατηγικός ειρμός) και το δεύτερο του καθηγητού Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς Πέτρου Λιάκουρα (Οι δολιχοδρομίες της Τουρκίας)  Οι υπογραμμίσεις με έντονα γράμματα είναι δικές μου.

 (Βενιζέλος) Η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ δεν είναι χωρικά ύδατα και δεν αποτελούν τμήμα της επικράτειας. Είναι περιοχή στην οποία το παράκτιο κράτος δεν ασκεί κυριαρχία αλλά πολύ συγκεκριμένα κυριαρχικά δικαιώματα. Για να συμβεί δε αυτό, πρέπει οι θαλάσσιες αυτές ζώνες να οριοθετηθούν, όπως προβλέπει η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (ΔΣΔΘ), με συμφωνία μεταξύ των γειτονικών κρατών ή με συνδιαλλαγή, διαιτησία ή δικαιοδοτική διαδικασία. Χωρίς οριοθέτηση τα συγκεκριμένα κυριαρχικά δικαιώματα δεν μπορούν να ασκηθούν πλήρως, ενώ έως ότου συντελεσθεί η οριοθέτηση, τα γειτονικά κράτη οφείλουν να προβαίνουν με καλή πίστη σε πρακτικές διευθετήσεις που δεν παρεμποδίζουν την τελική οριοθέτηση. Τέτοια καλόπιστη πρακτική διευθέτηση συνιστά εκ μέρους μας η χωροθέτηση, το 2014, των «οικοπέδων» Νότια της Κρήτης κατά το μέρος που εκτείνονται πέραν των χωρικών υδάτων, ακόμη και πέραν της δυνητικής επέκτασης στα 12 ν.μ. , και φτάνουν περίπου στα 200 ν.μ. με την αντίληψη ότι η Κρήτη θα έχει πλήρη επήρεια σε μια μελλοντική οριοθέτηση. Τότε δεν υπήρξε αντίδραση ούτε της Λιβύης ούτε της Τουρκίας.

Είναι επίσης άλλο πράγμα τα «απώτερα όρια» της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ που ορίζει ένα κράτος με εθνικό του νόμο, όπως κάναμε με το ν. 4001/2012, εφαρμόζοντας χωρίς καμία έκπτωση τις αρχές της ίσης απόστασης / μέσης γραμμής και της πλήρους επήρειας όλων των νησιών και άλλο η τελική οριοθέτηση με διεθνή σύμβαση που περιέχει συμβιβασμούς και διευθετήσεις, όπως έκανε η Ελλάδα με την Ιταλία και την Αίγυπτο, ή με διεθνή δικαιοδοτική κρίση, όπως έκανε παλιότερα η Λιβύη με την Τυνησία ή τη Μάλτα.

 Σχετικά με την NAVTEX της Τουρκίας (Λιάκουρας)  αφορά  δέσμευση περιοχής ανοικτής θαλάσσης, αλλά με σκοπό τη σεισμική έρευνα επί μη οριοθετημένης υφαλοκρηπίδας…. Η έρευνα είναι το πρώτο βήμα άσκησης αποκλειστικού δικαιώματος υφαλοκρηπίδας, εφ όσον έχει προηγηθεί συμφωνία οριοθέτησης. Διαφορετικά αν αμφισβητείται η περιοχή από άλλη χώρα-όπως εν προκειμένω η Ελλάδα- η έρευνα δεν νομιμοποιείται, όπως ούτε τυχόν απόκτηση σεισμικών δεδομένων.

 (Βενιζέλος)  Στη συμφωνία με την Αίγυπτο δυτικά του 28ου μεσημβρινού η Ελλάδα κινήθηκε συμβιβαστικά προκειμένου η οριοθέτηση Ελλάδας - Αιγύπτου να «διασταυρωθεί» με την «οριοθέτηση» του μνημονίου Τουρκίας - Λιβύης και να δημιουργηθεί πολυμερής διεθνής διαφορά. Αποδέχθηκε για τον λόγο αυτό εκπτώσεις από τις αρχές της ίσης απόστασης / μέσης γραμμής και της πλήρους επήρειας όλων των νησιών. Αυτή η αποδοχή διαμόρφωσε ένα προηγούμενο που θα επηρεάσει προφανώς τις εξελίξεις και ανατολικά του 28ου μεσημβρινού. Πρόκειται άλλωστε για ένα ζήτημα που σύμφωνα με την πάγια θέση μας θα κριθεί τελικά από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

 (Λιάκουρας) Η συμφωνία με την Αίγυπτο είναι καθ΄όλα έγκυρη διότι έχει συναφθεί μεταξύ των όντως αντικείμενων κρατών, σε αντίθεση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Επίσης η συμφωνία κατοχυρώνει τα δικαιώματα των νησιών και αποκαθιστά την πρόσβαση στην Ανατολική Μεσόγειο που στερεί η τουρκολιβυκή οριοθέτηση.

Τι σημαίνει όμως μερική οριοθέτηση ; Δεν πρέπει να συγχέεται ότι με την μερική οριοθέτηση μόνο οι επιλεγόμενες ακτές δημιουργούν επικαλύψεις διεκδικήσεων και όχι όλες που ανήκουν στον κορμό του κράτους. Ειδικά όσον αφορά ανατολικά του 28^ου μεσημβρινού, η Ελλάδα θα έχει ως σημεία βάσης τις ακτές της Καρπάθου και της Ρόδου, των οποίων οι προβολές θα εκτείνονται πέραν της μερικώς οριοθετημένης περιοχής, ενισχυτικά στην οριοθέτηση ανατολικότερα.

 Ο Ευάγγελος Βενιζέλος  πιστεύει λοιπόν τώρα ότι  η Ελλάδα : Πρέπει τώρα να ανατρέψει το σκηνικό που συντηρεί η Τουρκία αναλαμβάνοντας την πολιτική πρωτοβουλία να προτείνει: Πρώτον, την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μόνο για την οριοθέτηση, με παύση προφανώς των μονομερών ενεργειών και αποχή από αυτές. Δεύτερον, την επανάληψη των συναντήσεων για τα ΜΟΕ*. Και, τρίτον, τη διαμόρφωση σχήματος υπό την εγγύηση της ΕΕ για τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στα μελλοντικά κέρδη από την κυπριακή ΑΟΖ με πλήρη διαφύλαξη της διεθνούς νομικής προσωπικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. –

 

* ΜΟΕ: Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.