Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ 1964 ΚΑΙ Η ΛΥΣΣΑΛΕΑ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΕ ΑΥΤΗΝ.

Ο Ευάγγελος Παπανούτσος (1900 -1982) ήταν ίσως ο σημαντικότερος παιδαγωγός, φιλόσοφος, θεολόγος και δοκιμιογράφος- κειμενογράφος στην Ελλάδα τον περασμένο αιώνα.

Μετά τις εκλογές του 1964, που είχε κερδίσει ο Γεώργιος  Παπανδρέου με 52,8%, διόρισε τον Παπανούτσο γενικό Γραμματέα στο Υπουργείο Παιδείας με υφυπουργό τον Λουκή Ακρίτα και υπουργό τον ίδιο.

Μέσα στον πρώτο χρόνο από την ανάληψη της εξουσίας έγιναν στην Παιδεία σημαντικές αλλαγές στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που είχε σχεδιάσει ο Ευάγγελος Παπανούτσος.

Σε αυτήν:

Καθιερώθηκε η δημοτική γλώσσα ως ισότιμη με την καθαρεύουσα στην εκπαίδευση.

Η υποχρεωτική εκπαίδευση έγινε 9χρονη και καταργήθηκαν οι εισιτήριες εξετάσεις για το Γυμνάσιο. Σε ένα χρόνο οι 68 χιλιάδες μαθητές της Α΄Γυμνασίου στα Δημόσια σχολεία, έγιναν 96 χιλιάδες και μαζί με των ιδιωτικών και  των κατωτέρων τεχνικών και επαγγελματικών σχολών, έφτασαν τις 116 χιλιάδες.

Ιδρύθηκαν νέα σχολεία και μισθώθηκαν νέες αίθουσες, ενώ προσλήφτηκαν 2005 νέοι καθηγητές,  χορηγήθηκε δε πρόσθετος αμοιβή για υπερωριακή απασχόληση.

Χρηματοδοτήθηκε ο Οργανισμός Σχολικών Κτηρίων για 890 Δημοτικά και 118 Γυμνάσια και αγοράστηκαν 80.000 θρανία.

Επεκτάθηκε η δωρεάν εκπαίδευση στους άπορους μαθητές των Ιδιωτικών τεχνικών σχολών επίσης δε και σε όλα τα Νυκτερινά σχολεία.

Καθιερώθηκε το μαθητικό συσσίτιο για όλους τους μαθητές και υπολογίστηκε ότι με την επέκταση του στις παιδαγωγικές Ακαδημίες, οι σιτιζόμενοι  έφταναν τις 400.000

Καθιερώθηκαν 2 ισότιμοι τύποι απολυτηρίου  και εφαρμόστηκε νέο σύστημα  εισαγωγικών εξετάσεων στα Πανεπιστήμια και αυξήθηκε ο αριθμός των εισακτέων. Από τους 27.000 διαγωνισθέντες εισήχθησαν 12.000 (50% περισσότεροι από το προηγούμενο έτος 1962-3)

Άλλαξαν τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, καταργήθηκαν τα Λατινικά ως υποχρεωτικό μάθημα  και εισήχθησαν νέα μαθήματα,όπως Στοιχεία Δημοκρατικού Πολιτεύματος, Φιλοσοφίας, Ψυχολογίας, Οικονομικής Επιστήμης

Στα Ιωάννινα το Πανεπιστήμιο ξεκίνησε με την Φιλοσοφική Σχολή του και είχε αρχίσει ο σχεδιασμός για το Πανεπιστήμιο Πατρών.

Ιδρύθηκε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ως συμβουλευτικό όργανο του κράτους για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Όλες αυτές οι σημαντικές αλλαγές στην παιδεία είχαν σαν αποτέλεσμα να προκαλέσουν την λυσσαλέα αντίδραση όλων των αντιδραστικών κύκλων της δεξιάς και του οπισθοδρομικού κλήρου,  οι οποίοι είχαν βάλει στο στόχαστρο τον Παπανούτσο.

Μια μικρή ιδέα από τις αντιδράσεις των διάφορων σκοταδιστικών κύκλων μπορεί να πάρει κανείς από τα παρακάτω αποσπάσματα ειδησεογραφίας από την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και από τον παραπολιτικό σχολιαστή της ΕΛΕΥΘΕΡΟΣΤΟΜΟ.

Βέβαια μετά από αυτή την επίθεση που είχε γίνει στον Παπανούτσο, σημαντική ήταν η υποστήριξη που είχε από όλο τον πνευματικό κόσμο της Ελλάδας ,τους  δασκάλους, τους  λογοτέχνες και τους  φοιτητές, εκτός  των φοιτητών των θεολογικών σχολών και των αδιόριστων θεολόγων που ήθελαν τα θρησκευτικά να ανήκουν στο κύρια μαθήματα!

Στους μόνιμους και τακτικούς μαθητές του στο ΑΘΗΝΑΙΟΝ ήταν εκείνα τα χρόνια η μάνα μου!

Χαρακτηριστικό του ανανεωτικού πνεύματος της εποχής είναι το άρθρο της Θάλειας Καλυβά . Η Θάλεια Κολυβά, ήταν σύζυγος του πρώην υπουργού Νικολάου Κολυβά  και το 1964 ήταν  Πρόεδρος της Πανελλαδικής Ένωσης Γυναικών, Στο Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων υπάρχει αίθουσα Νικολάου και Θάλειας Κολυβά . 

Το ίδιο σημαντική ήταν και ομιλία του νεαρού  30χρονου τότε δικηγόρου Αλέξανδρου Λυκουρέζου . Στην παρακάτω φωτογραφία είναι  ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος και ο Κερκ Ντάγκλας με τη σύζυγό του, το 1964 στην Αθήνα στην ταβέρνα του Αρία στην Πλάκα.