Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΛΗΣΤΗ ΓΚΑΝΤΑΡΑ ΚΑΙ Η ΜΥΘΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ

Στην 10ετία του 30 δεν υπήρχαν πλέον ληστές στην Ελλάδα.
Όμως τόσο στα χρόνια που υπήρχαν αλλά και για αρκετά χρόνια μετά, ήσαν δημοφιλείς στον κόσμο ιστορίες πραγματικές, αλλά και μυθοποιημένες με τα κατορθώματα τους.
Έτσι οι παραπάνω φωτογραφίες έχουν και αυτές την δική τους ενδιαφέρουσα ιστορία.
Γράφει σχετικά ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης:
Στα 1923, δύο χρόνια πριν σκοτωθεί ο Γιαγκούλας,ο διαβόητος θεσσαλός λήσταρχος και φονιάς Θωμάς Γκαντάρας, όντας υπό καταδίωξη, κάνει ριφιφί στην στέγη του σπιτιού του φωτογράφου Α. Μάνθου στα Τρίκαλα. Ο φωτογράφος ξυπνάει και βλέπει τον λήσταρχο με το μαχαίρι στα δόντια να μπουκέρνει από τα κεραμίδια. Ο Γκαντάρας του λέει πως τον ξύπνησε για να του ζητήσει να τον φωτογραφίσει μαζί με τα παλληκάρια της συμμορίας του, το επόμενο πρωί, γιατί πρόβλεψε πως σύντομα θα σκοτωθεί και αυτός και όλη η ομάδα του από τα αποσπάσματα .(Σέλφι δεν υπήρχε ακόμα). Να τους βγάλει μια φωτογραφία όλους μαζί- εις μνήμην. Το ΄ξερε πως ήταν καταδικασμένοι, πως θα τους πάρουν το κεφάλι σύντομα, όπως και έγινε. Ο Γκαντάρας δεν πλήρωσε τον φωτογράφο Α. Μάνθο, παρά του έδωσε για αμοιβή το μαχαίρι του-αυτή την ιστορία την έκανε ποίημα ο έξοχος Χρήστος Μπράβος και το μελοποίησε μετά ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου.
Παρά τα εγκλήματα, υπήρχε, τότε, κάποια αιματηρή γοητεία σε αυτούς τους ληστές (πιο πολύ επειδή ωραιοποιήθηκαν από τα δημώδη ποιήματα και άσματα) έστω στρεβλή, έστω λόγω σύγχυσης, ίσως και γιατί υπήρχαν ακόμα τσιφλικάδες και κολλήγοι, πιθανώς από κοινωνικό φθόνο ή από μια διάθεση ηρωοποίησης των παρανόμων που υπάρχει πάντα- εδώ ο «Νονός» του Κόπολα πήρε τρία Όσκαρ.
Στην πραγματικότητα ο Γκαντάρας βρέθηκε με τον Μάνθο σε ένα χωριό όταν πήγε να φωτογραφίσει έναν γάμο. Εκεί συνεννοήθηκε μαζί του και πήγε με όλα τα φωτογραφικά του σύνεργα στο λημέρι των ληστών, εμφάνισε τις φωτογραφίες και τους τις έδωσε.
Αυτή είναι η  πρώτη φορά που φωτογραφήθηκαν ληστές στο φυσικό τους περιβάλλον και εν ζωή.

 Όλο το υλικό (αρνητικά και φωτογραφίες) υπάρχει μέχρι σήμερα στο φωτογραφείο του Θανάση Μάνθου εγγονού του, στα Τρίκαλα.

Το1917 ο Γκαντάρας έκανε την πρώτη του δολοφονία, ενώ κατ΄άλλους στην Βαλανιδιά Ελασσόνας σκότωσε δύο που ευθύνονταν για τον θάνατο του αδελφού του. Η πρώτη του σύλληψη έγινε μετά από προδοσία του πρώην ληστή Λιόλιου, καταδικάστηκε το 1919 σε 14 χρόνια φυλακή και το 1921 κατάφερε να δραπετεύσει, οπότε και το κεφάλι του επικηρύχτηκε για το μεγάλο τότε ποσό των 40.000δρχ
Μόλις δραπέτευσε βρήκε τον Λιόλιο  τον έσφαξε και έφαγε την καρδία του όπως του είχε υποσχεθεί.
Με την όμορφη γυναίκα του απέκτησε δύο κόρες που μεγάλωσαν σε διαφορετικές οικογένειες και συναντήθηκαν για πρώτη φορά το 1998 στην ηλικία των 79 η  μία και 80 ετών η άλλη. 
Ο Γκαντάρας σκοτώθηκε από το απόσπασμα που τον καταδίωκε τον Αύγουστο του 1923. 

Ο  πρόωρα χαμένος ποιητής Χρήστος Μπράβος (1948-1987) εμπνεύστηκε από την ιστορία του Γκαντάρα το ποίημα του, με τον μακρόσυρτο τίτλο:
Όπου, στα 1923 ο επικηρυγμένος Θωμάς Γκαντάρας, ο ληστής, αποφασίζει να φωτογραφηθεί  από την συλλογή του (Με των αλόγων τα φαντάσματα 1985)
 
Ο φωτογράφος των Τρικάλων Α. Μάνθος
έπαιρνε νύχτα τα στενά για το Βαρούσι.
Τους γάμους θα σκεφτόταν ως το σπίτι του
 και τους θανάτους, που εκράτησε για πάντα.
 Μα πιο πολύ στο βράδυ εγυρνούσε του Αυγούστου
 που πόρτες έκλεισε βαριά, έλυσε τα σκυλιά
 κλέφτης μην έρθει κι έπεσε
 για τον δίκαιο τον ύπνο.
Δεν άκουσε σκυλί, πόρτα να τρίξει
 κι απ’ τον φεγγίτη της σκεπής
  τον είδε που γλιστρούσε -
 άγγελος,  με τα δόντια στο μαχαίρι.
Το ποίημα μελοποίησε, σε δική του διασκευή των στίχων, ο  Θανάσης Παπακωνσταντίνου με σαφή αναφορά στο τέλος στο τραγούδι του Δ.Σαββόπουλου Άγγελος Εξάγγελος.

Ο φωτογράφος των Τρικάλων
Α. Μάνθος
έπαιρνε νύχτα τα στενά
γυρνώντας σπίτι του.
Τους γάμους θα σκεφτότανε
αλλά και τους θανάτους
που κράτησε παντοτινά
στο ακριβό χαρτί.
Μα πιο πολύ θυμότανε
το βράδυ του Αυγούστου
που πόρτες έκλεισε βαριά
έλυσε τα σκυλιά.

Κλέφτης μην έρθει κι έπεσε
για του δικαίου τον ύπνο.
Κλέφτης μην έρθει κι έπεσε
όπως κάθε φορά.
Μήτε που άκουσε σκυλί,
θυρόφυλλο να τρίζει
κι απ' το φεγγίτη της σκεπής
τον είδε να γλιστρά.
Από την Άκρη άγγελος
στα δόντια το μαχαίρι,
άγγελος εξάγγελος
μας ήρθε από μακριά.
 
Τέλος την ιστορία, όπως την έγραψε ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης την έχει γυρίσει σε ταινία μικρού μήκους το 2005 ο Βασίλης Κοσμόπουλος με τον Ηλία Λογοθέτη στον ρόλο του Μάνθου.

Υπάρχουν βέβαια και δημοτικά τραγούδια για τον Γκαντάρα όπως εδώ και εδώ.
 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση