ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΕ ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Α΄ Φυλακές Γκαρμπολά.

Είναι γνωστό ότι μετά την δημοσίευση του άρθρου Τις πταίει;  (1874) του Χαρίλαου Τρικούπη, αυτός συνελήφθη για λίγο και κρατήθηκε.
Για το που κρατήθηκε όμως διαπίστωσα ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές απόψεις.
Γράφει ο Σαράντος Καργάκος , αλλά και μερικοί άλλοι:
 Ὁδηγήθηκε, μετά τήν ἀπολογία του, στίς φυλακές Τριγγέτα, ἀλλά τό Συμβούλιο Πλημμελιοδικῶν ἀποφάνθηκε στίς 20 Ἰουλίου 1874 ὅτι ἡ κατηγορία δέν εὐσταθεῖ καί συνεπῶς εἶναι ἄκυρη.
Αντίθετα ο Πέτρος Λάζος γράφει:
Το άρθρο, παρά τις αντιρρήσεις Τρικούπη, δημοσιεύτηκε αρχικά ανώνυμο. Όταν όμως ο εκδότης της εφημερίδας Πέτρος Κανελλίδης συνελήφθη και του ασκήθηκε ποινική δίωξη για επίθεση στον βασιλέα, ο Τρικούπης παρουσιάστηκε αυτοβούλως στον εισαγγελέα, ανακρίθηκε για αρκετές ώρες και προφυλακίστηκε για 24 ώρες στις φυλακές Γκαρμπολά (στην οδό Σαρρή της περιοχής του Ψυρρή, στο σπίτι του εκδότη Κ. Γκαρμπολά).
Προσωπικά δεν ήξερα ότι υπήρξαν φυλακές στην συνοικία  Ψυρρή και είχα την απορία αν υπήρξαν δύο διαφορετικές φυλακές ή πρόκειται για μία με δύο διαφορετικές ονομασίες. Κοίταξα λοιπόν αρχικά στο πρόσφατο βιβλίο που έγραψε η Άρτεμις Σκουμπουρδή Ψυρρή , η γειτονιά των αγγέλων (Πατάκης 2021)

Εκεί διαβάζουμε ότι στην γωνία Σαρρή και Κραναού, ήταν η πρώτη κατοικία Καρατσά και κτίστηκε το 1832. Το 1836 στο διώροφο αυτό κτήριο εγκαταστάθηκε το Παρθεναγωγείο της Γαλλίδας Βολμερανζ που μεταφέρθηκε από το Ναύπλιο.
Ο επόμενος ιδιοκτήτης είναι ο Κων/νος Γκαρμπολάς (εκδότης, βιβλιοδέτης και βιβλιοπώλης) και όπως γράφει ο Δημήτριος Σισιλιάνος στο βιβλίο του Αι Παλαιαί και Νέαι Αθήναι (1954) η οικία αυτή: ερειπωθείσα εξέπεσεν,εκεί δε εγκατεστάθη βραδύτερον το απαίσιον της πρωτευούσης ίδρυμα, αι φυλακαί Γκομπαλά.
 Σε φυλακή πρέπει να μετατράπηκε μετά το 1852 που έκλεισε το Παρθεναγωγείο, και να λειτούργησε ως φυλακή τουλάχιστον μέχρι το 1876, όπου και “φιλοξένησε” και τον πολύ Βασίλειο Ζαχάρωφ, ενώ τα προηγούμενα χρόνια είχε δεχτεί αντιπολιτευόμενους του Όθωνα, κατηγορούμενους για τα Σκιαδικά, τον Τρικούπη κ.λπ.

Τακτικός θαμώνας των φυλακών Γκαρμπολά ήταν και ο ποιητής, δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας Σοφοκλής Καρύδης (1832-1893) εκδότης της σατιρικής  εφημερίδας « Φως» μέσω της οποίας κατήγγελλε τους διεφθαρμένους υπαλλήλους και το καθεστώς του Όθωνα.  Λόγω των συχνών κατασχέσεων της εφημερίδας του και των  πολλών καταδικαστικών αποφάσεων, έγραφε ο ίδιος ότι , για να εκτίσει τις ποινές του «θα έπρεπε να ζήσει τρεις φοράς από εξήντα χρόνια».
Είναι προφανώς λοιπόν λάθος η αναφορά του Σαράντη Καργάκου ότι ο Τρικούπης το 1874 είχε κρατηθεί στις φυλακές Τριγγέτα.
Οι φυλακές Γκαρμπολά  το 1885 είχαν ήδη κατεδαφιστεί και οι φυλακισμένοι της πιθανότατα μεταφέρθηκαν στην Παλιά Στρατώνα..
Χαρακτηριστικό δε το τι υλικό χρησιμοποιήθηκε εκείνα τα χρόνια στην κατασκευή των σπιτιών είναι το γεγονός ότι στο   αδημοσίευτο Αρχείο του Παναγιώτη Eυστρατιάδη, Γενικού Eφόρου Αρχαιοτήτων 1864-1884. ζητά αυτός από το Υπουργείο την άδεια να εξετάσει τους τρεις ενεπίγραφους λίθους, που βρίσκονται εντοιχισμένοι ίσως, στο κτίριο των φυλακών, πληροφορία που έλαβε ὑπὸ ἀλλοδαποῦ τινος !

Η κακή φήμη των φυλακών Γκαρμπολά φαίνεται ότι διατηρήθηκε για χρόνια, γιατί το 1935 αναφέρονται στο τραγούδι «Ο κατάδικος» σε στίχους και μουσική του Σ. Γαβαλά που ερμηνεύει ο Ρούκουνας.
Δώδεκα χρόνια έκανα Κόκλα, Παλιά Στρατώνα
στον Μεντρεσέ και Κάρκουλα άλλα πεντ΄εξι χρόνια
Ο Κάρκουλας είναι παραφθορά του Γκαρμπολά.
Οι φυλακές Κόκλα ονομάστηκαν έτσι από την ιδιοκτήτρια Κόκλα που νοίκιαζε στο κράτος το σπίτι της για φυλακές και βρισκόταν πίσω από την δυτική πλευρά του ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα,  στην οδό Πειραιώς 68. Με την ίδρυση των επανορθωτικών φυλακών Παλιάς Στρατώνας (1887) οι φυλακές Κόκλα έκλεισαν.

Η Παλιά Στρατώνα κάλυπτε όλο το οικοδομικό τετράγωνο όπου σήμερα είναι τα ερείπια της Ρωμαϊκής Αγοράς, δίπλα από το Μοναστηράκι και πίσω από το Τζαμί.  Κατεδαφίστηκε το 1932.
Ο Μεντρεσές  ήταν Ιεροσπουδαστήριο στα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, μετατράπηκε σε άσυλο προσφύγων στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα και εν συνεχεία σε φυλακή, στους Αέρηδες της Πλάκας στην Αθήνα,  απέναντι από τους οποίους υπάρχει σήμερα μόνο η εξωτερική του πύλη.

ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ

ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΕ ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Β΄ Φυλακές Τριγγέτα

 

Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από  έγκριση.