Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024

ΓΙΑΤΙ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΣΤΙΣ 28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΑΝΤΙ ΣΤΙΣ 12.




Με την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου έχω ασχοληθεί αρκετές φορές στο παρελθόν.
Σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό για μένα ποστ με τίτλο ΑΣΜΑ ΗΡΩΙΚΟ ΚΑΙ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΖΗΣΑΝΤΑ ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ  γράφω για τον πατέρα μου, που ως έφεδρος αξιωματικός πολέμησε  ως εθελοντής στην Αλβανία. Ο τίτλος ήταν εμπνευσμένος από το γνωστό εκτεταμένο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη   ΑΣΜΑ ΗΡΩΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΝΘΙΜΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ. Όπως δε γράφω σε άλλο ποστ ο Ο ΕΛΥΤΗΣ ΠΟΛΕΜΗΣΕ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΠΟΥΣ. 
Στο ποστ ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ του ΗΛΙΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ διαβάζουμε για την αιρετική άποψη του αείμνηστου συγγραφέα για τον πόλεμο αυτό.
Εν μέσω κρίσης το 2011 ο Γιάννης Ξανθούλης στοΗ 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ   γράφει για την πιο εκπτωτική εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου που θυμάται...
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΣΑΤΙΡΙΖΕ ΤΟΝ ΝΤΟΥΤΣΕ!
Υπάρχει τέλος, με πολύ χιούμορ και ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ 28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Όμως για να κατανοήσει κανείς καλύτερα το σημερινό άρθρο που έχει ως θέμα την ξεχασμένη επέτειο της απελευθέρωσης της χώρας από τους Γερμανούς την οποία γιορτάζουν οι άλλες χώρες της Ευρώπης θα είναι χρήσιμο να διαβάσει για  ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
Όπως γράφει λοιπόν ο Κώστας Μπουρούσης στο Απελευθέρωση: Γιατί γιορτάζουμε τον πόλεμο και όχι την ειρήνη – Η ξεχασμένη επέτειος
για την 12η Οκτωβρίου, την μέρα που οι Γερμανοί κατέβασαν την σημαία τους από την Ακρόπολη και έφυγαν, πως η μέρα αυτή ήταν:
 

 Μια ημέρα συγκλονιστική για τους πολίτες της, που έζησαν για 1.264 ημέρες κάτω από το ασφυκτικό καθεστώς της Κατοχής και θρήνησαν στο διάστημα των τριάμισι ετών περισσότερους από 40.000 νεκρούς μόνο από τον λιμό και την κακουχία.
Είναι δε εντυπωσιακό – αν όχι δείγμα αγνωμοσύνης και απαξίας της Ιστορίας – το γεγονός ότι μόλις πριν από οκτώ ημέρες η Αθήνα συμπλήρωσε 80 χρόνια από την πιο κομβική ίσως ημέρα της νεότερης ιστορίας της, χωρίς για μία ακόμα φορά να το αντιλαμβάνεται. Γιόρτασε μια ημέρα ελευθερίας… χωρίς να τη γιορτάσει. Είμαστε άραγε αμνήμονες και αγνώμονες στο παρελθόν μας ή έχουμε συμφιλιωθεί με μια επιλεκτικής κοπής μνήμη ή έστω με ένα συγκαταβατικό αφήγημα που μας βολεύει και κυρίως δεν μας ξεβολεύει από όσα έχουμε καταπιεί, χωνέψει και μεταβολίσει ως «ιερά και όσια»; Τι έφταιξε και η 12η Οκτωβρίου καταδικάστηκε στη λησμονιά και ζει εδώ και οκτώ δεκαετίες στη σκιά της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου;
«Ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου είχε ξεκινήσει στην Αθήνα ήδη από τον πρώτο χρόνο του πολέμου» εξηγεί ο ομότιμος καθηγητής Νεότερης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αντώνης Λιάκος. «Οι εκδηλώσεις μνήμης και τιμής για την απώθηση των Ιταλών που ήταν μαζικές είχαν καθιερωθεί από το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και τις αντιστασιακές οργανώσεις, οι οποίες, όπως μπορεί κανείς να αντιληφθεί, καταδιώκονταν γι’ αυτές τους τις κινήσεις από τους Γερμανούς».
Ναι, ήταν το δίχως άλλο γενναίο αλλά και ευφυές ένας λαός που από τον Απρίλιο του 1941 είχε κατακτηθεί από τους Ναζί να θυμάται και να γιορτάζει τη θριαμβική απόκρουση που πέτυχε επί των Ιταλών το 1940, να ανακαλεί τους λόγους που αντιστάθηκε και συνέχιζε να αντιστέκεται, να τονώνει το φρόνημα και να ανατροφοδοτεί την πίστη του για την ελευθερία. 


Μάλιστα έως το 1944 και τον πρώτο επίσημο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου στην ελεύθερη πια Αθήνα με πρωθυπουργό της κυβέρνησης εθνικής ενότητας τον Γεώργιο Παπανδρέου το αφήγημα της επετείου ήταν ενιαίο – αντλούσε και αναφερόταν δηλαδή τόσο στον πόλεμο του αλβανικού μετώπου όσο και στην κατοπινή δράση της Αντίστασης κατά των Γερμανών. Με άλλα λόγια, οι δύο επέτειοι, της έναρξης και του τέλους του πολέμου, ήταν για εκείνη τουλάχιστον τη χρονιά ταυτισμένες.
Η πρόθεση για την αποδόμηση της κοινής αναφοράς της επετείου έγινε σαφής από τον Οκτώβριο του 1945, όταν το ΕΑΜ αποκλείστηκε από τον επίσημο εορτασμό και οι εκδηλώσεις που οργάνωσε σε συνοικίες των Αθηνών και του Πειραιά κρίθηκαν παράνομες. Έκτοτε ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου ξεκίνησε να ταυτίζεται ολοένα και περισσότερο και τελικά αποκλειστικά με τον νικηφόρο πόλεμο των Ελλήνων κατά των Ιταλών. Προφανής αιτία ήταν τα Δεκεμβριανά.


Ο κ. Λιάκος λέει πως η επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς στην πραγματικότητα υποβαθμίστηκε και υποσκελίστηκε ακριβώς λόγω της εμφύλιας σύγκρουσης των Αθηνών που ακολούθησε μόλις 52 ημέρες αργότερα, στις 3 Δεκεμβρίου, και η οποία καταγράφηκε ως η θρυαλλίδα που οδήγησε τελικά στον εμφύλιο πόλεμο. Από τη νίκη κατά των Ναζί, τη συλλογική ανάταση και την ομοψυχία η χώρα βυθίστηκε στον αλληλοσπαραγμό. Σε κάθε περίπτωση ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών επισημαίνει ότι ποτέ δεν είναι αργά για να επανατοποθετηθούμε απέναντι σε μια ημέρα-ορόσημο για την εθνική μας υπόσταση.
Την ίδια γνώμη συμμερίζεται και ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης, ιστορικός, μελετητής της περιόδου της Κατοχής και συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου «Οι δωσίλογοι», το οποίο αισίως έχει υπερβεί σε πωλήσεις τα 35.000 αντίτυπα – ένας αριθμός αποκαλυπτικός του ενδιαφέροντος που εξακολουθεί να υπάρχει εκεί έξω για την περίοδο της Κατοχής. Βέβαια ο κ. Χαραλαμπίδης επισημαίνει ότι πριν από την επανατοποθέτησή μας απέναντι σε μια ιστορική επέτειο θα πρέπει προηγουμένως να αποκτήσουμε γνώση της.
Πράγμα από το οποίο μάλλον απέχουμε ακόμη σημαντικά, αν λάβει κανείς υπόψη την εύστοχη παρατήρηση του συγγραφέα πως σε ολόκληρη την πόλη των Αθηνών δεν υπάρχει ούτε ένας δρόμος ούτε ένα στενό ούτε καν ένα αδιέξοδο το οποίο να σκέφτηκε κανείς να ονοματίσει σε ανάμνηση της 12ης Οκτωβρίου, αλλά ούτε και οι ανάλογες αναφορές στα σχολικά βιβλία.


 Ακόμα και το μνημείο-γλυπτό που φιλοτέχνησε ο Θανάσης Απάρτης και βρίσκεται επί της οδού Μέρλιν 6, εκεί δηλαδή όπου βρισκόταν το εν Αθήναις κολαστήριο της Γκεστάπο, παραμένει άγνωστο για πολλούς πολίτες. «Αυτό το κενό είναι ενδεικτικό της απαξίωσης απέναντι στην ημέρα της απελευθέρωσης της πόλης από τους Γερμανούς και της απόφασης να κρατάμε ένα μέρος της ιστορίας μας κρυμμένο κάτω από το χαλί. Δεν έχουμε φτιάξει ούτε ένα μνημείο σαν αυτά που συναντά κανείς σε κάθε ευρωπαϊκή πόλη για τους 45.000 νεκρούς, αυτούς που πέθαναν από πείνα την περίοδο της γερμανικής κατοχής»  υπογραμμίζει.
Και όπως επισημαίνει ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης:  «Οι νικητές του εμφυλίου πολέμου είχαν χειροπιαστό κίνητρο να περιβάλλουν την απελευθέρωση της Αθήνας αλλά και ευρύτερα την περίοδο της Κατοχής με ένα πέπλο λήθης» λέει. Ποιο ήταν αυτό; Πολλοί από εκείνους που συμμετείχαν στις μεταπολεμικές κυβερνήσεις ήθελαν να σβήσουν τα δικά τους ίχνη από την περίοδο της Κατοχής και τις σχέσεις που είχαν αναπτύξει με το ναζιστικό καθεστώς. «Δεν ήθελαν η συγκεκριμένη ιστορική περίοδος να συζητιέται» εξηγεί. Οπότε η ανάμνηση της περιόδου 1940-1944 με εστίαση μόνο στην αρχή του πολέμου, δηλαδή στο αλβανικό έπος, ήταν μια βολική – αλλά όχι ιστορικά δίκαιη – μέση οδός.
 
Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου