Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2025

ΠΩΣ ΕΠΕΚΡΑΤΗΣΕ Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ. -Α΄ Οι σύγχρονες απόψεις για τους διωγμούς των πρώτων χριστιανών.




  Σύμφωνο με την εκκλησιαστική παράδοση, είναι ευρύτατα διαδεδομένο  πως οι πρώτοι χριστιανοί διώκονταν και θανατώνονταν με βασανιστικούς τρόπους από τους Ρωμαίους . 
Σύγχρονοι ιστορικοί ωστόσο, εκφράζουν την άποψη πως οι διώξεις είχαν σποραδικό και τοπικό χαρακτήρα. Ο λόγος ήταν ότι οι διωγμοί προκύπταν από πιέσεις του όχλου επί των τοπικών διοικητών, και δεν ήταν αποτέλεσμα πολιτικής του κράτους. 

Η Αγγλίδα ακαδημαϊκός και καθηγήτρια Θεολογίας στο τμήμα Θεολογίας και Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμινγχαμ,  Κάντιτα Μος υποστηρίζει στο βιβλίο της «Ο μύθος των διωγμών» με υπότιτλο: Πώς οι πρώιμοι Χριστιανοί επινόησαν τις Ιστορίες Μαρτυρίου (The Myth of Persecution: How Early Christians Invented a Story of Martyrdom‎‎) πως οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών είναι μύθος, ο οποίος δημιουργήθηκε στην αρχαιότητα λόγω εσωτερικών διαμαχών των χριστιανών της αρχαιότητας. Η Μος επιχειρηματολογεί πως οι ιστορίες των χριστιανών μαρτύρων έχουν αλλοιωθεί από τις τελευταίες γενιές χριστιανών και καμιά από αυτές δεν είναι πλήρως, ιστορικά σωστή. 
Στο βιβλίο της γράφει πως:
1.   Η παραδοσιακή ιδέα της περιόδου των Διωγμών, όταν οι Χριστιανοί υπόφεραν από τις Ρωμαϊκές αρχές και ζούσαν υπό τον φόβο μην ριχτούν στα λιοντάρια, είναι φανταστική ιστορία που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
2.   Δεν υπήρχε ποτέ στοχευμένος διωγμός των χριστιανών από τις αυτοκρατορικές ρωμαϊκές αρχές.
3.   Επίσημος διωγμός Χριστιανών, ο οποίος διατάχθηκε από Ρωμαίο Αυτοκράτορα, κράτησε το πολύ για 12 χρόνια στα πρώτα 300 χρόνια της εκκλησίας
4.   Οι περισσότερες ιστορίες ξεχωριστών μαρτύρων, είναι φανταστικές χωρίς ίχνος πραγματικότητας.
5.   Ακόμα και οι παλιότερες και πιο ιστορικά ακριβείς ιστορίες μαρτύρων και των όσων υπέφεραν, έχουν αλλάξει και ξαναγραφτεί από πιο πρόσφατους συγγραφείς, έτσι είναι αδύνατο να ξέρουμε τι έκαναν, σκεφτόντουσαν ή είπαν οι μάρτυρες
Η αντίληψη του Διωγμού είναι θεμελιώδης στην κοσμοθεωρία του Χριστιανισμού, ιδίως όταν  δημιουργεί την εντύπωση πως οι χριστιανοί είναι μια μειονότητα που αντιμετωπίζει πόλεμο- ακόμη και όταν είναι αριθμητικά οι περισσότεροι. 


O Senior Lecturer στο Πανεπιστήμιο του Cambridge Paul Cavill  ισχυρίζεται πως η Καινή Διαθήκη διδάσκει πως οι διώξεις είναι σύμφυτες με τον Χριστιανισμό και αυτό έδινε την αίσθηση στους πρώτους χριστιανούς ότι διώκονταν, δημιουργώντας το Χριστιανικό σύμπλεγμα δίωξης .Την ίδια άποψη εκφράζει και η καθηγήτρια της Εβραϊκής Βίβλου και της Αρχαίας Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ Φραντσέσκα Σταυρακοπούλου πως οι διώξεις είχαν σποραδικό και τοπικό χαρακτήρα.
Ο Χριστιανισμός ξεκίνησε ως αίρεση των Εβραίων, και σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη,  Φαρισαίοι, συμπεριλαμβανομένου του Αποστόλου Παύλου, πριν από τη μεταστροφή του στον Χριστιανισμό, δίωκαν τους πρώτους Χριστιανούς. Οι πρώτοι Χριστιανοί κήρυτταν το δεύτερο ερχομό του Μεσσία, το  οποίο δεν είναι σύμφωνο προς τις εβραϊκές θρησκευτικές διδασκαλίες.   Κατά μία άποψη, οι Εβραίοι έβλεπαν τις διώξεις  κατά Χριστιανών ως μέτρα  πειθαρχίας μεταξύ Εβραίων, καθώς μέχρι τον 2ο αιώνα δεν ήταν σαφής η διάκριση μεταξύ των δύο θρησκειών.   

 Σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων, ένα χρόνο μετά την Σταύρωση του Ιησού, ο Στέφανος λιθοβολήθηκε για την υποτιθέμενη αλλαγή πίστης, με τον Σαούλ (μετέπειτα Παύλο) να επιβλέπει.
Ο ιστορικός Walter Laqueur (1921-2018) υποστηρίζει ότι η εχθρότητα μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων εκτείνεται σε πολλές γενεές.  Τον 4ο αιώνα, ο Ιωάννης Χρυσόστομος πίστευε ότι οι Φαρισαίοι μόνο, και όχι οι Ρωμαίοι, ήταν υπεύθυνοι για το φόνο του Ιησού. 


Ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Princeton   Brent Shaw, ισχυρίζεται ότι οι χριστιανικές αναφορές για τους διωγμούς επί Νέρωνα είναι μεταγενέστερες κατασκευές. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τέτοιος διωγμός δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ καθώς δεν υπάρχουν ικανές ενδείξεις που να μαρτυρούν ότι οι Χριστιανοί διώχθηκαν σαν ειδική ομάδα και ότι μαρτύρησαν επί Νέρωνα (37-98) παρά μόνο σκόρπιες αναφορές σε μεταγενέστερους ιστορικούς. 
O Shaw ισχυρίζεται πως οι Χριστιανοί τότε δεν είχαν  αναγνωριστεί από τον Νέρωνα ως ξεχωριστή θρησκευτική ομάδα, για τον απλό λόγο ότι  ο Ιγνάτιος της Αντιοχείας (50-98-117)  το 100 μΧ ήταν ο πρώτος που αυτοχαρακτηρίστηκε ως χριστιανός.
 Οι μόνες εξω-χριστιανικές πληροφορίες που υπάρχουν για την συγκεκριμένη δίωξη είναι μια παράγραφος από τον Τάκιτο, η οποία γράφτηκε 50 χρόνια αργότερα από την εποχή της ενδεχόμενης δίωξης.


Επί βασιλείας Τραϊανού (98-117), ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος είχε σταλθεί από τον αυτοκράτορα στη Βιθυνία ως κυβερνήτης και η αλληλογραφία του με τον αυτοκράτορα θεωρείται αξιόπιστη ιστορική πηγή. Σε ένα από τα γράμματα του (Το Letter 10.96) o Πλίνιος αναφέρει τις πράξεις του σε ανθρώπους που είχαν καταγγελθεί ως Χριστιανοί: όσους έλεγαν πως ήταν Χριστιανοί, είτε τους εκτελούσε, είτε τους έστελνε στην Ρώμη αν ήταν Ρωμαίοι πολίτες. Όσους αρνιόντουσαν πως ήταν χριστιανοί, τότε τους έθετε τεστ: έπρεπε να  θυσιάσουν στους θεούς στην παρουσία εικόνας του αυτοκράτορα και να υβρίσουν το Χριστό και αν περνούσαν το τεστ, τους άφηνε ελεύθερους. Όσοι ομολογούσαν πως ήταν παλιότερα χριστιανοί, αλλά έχουν αποχωρήσει από την θρησκεία, βασανίζονταν από δύο σκλάβες που ονομάζονταν διακόνισσες.
Ο Πλίνιος ρώτησε τον αυτοκράτορα πως πρέπει να αντιμετωπίζει τους μεταμελημένους πρώην χριστιανούς, και ο Τραϊανός του απάντησε πως πρέπει να κοιτάζει κάθε περίπτωση ξεχωριστά, αν κάποιος περνάει την εξέταση δεν πρέπει να διώκονται περισσότερο, ενώ πρέπει να αγνοούνται οι ανώνυμες καταγγελίες


O καθηγητής αρχαίας φιλοσοφίας και ιστορίας του χριστιανισμού στο Πανεπιστήμιο του Ghent  Danny Praet  αναφέρει στο έργο του «Explaining the Christianization of the Roman Empire. Older theories and recent developments» ότι ο Frend υπολογίζει τον αριθμό όσων χριστιανών έχουν σκοτωθεί από τον «μεγάλο διωγμό» σε 3000-3500 αλλά οι  Τζέφρυ Ντε Σαιντ Κρουά  και Liebeschutz βρίσκουν τον αριθμό αυτό εξαιρετικά διογκωμένο
Ο ίδιος υπολογίζει ότι ο καλούμενος ως «μεγάλος διωγμός» κράτησε 2 χρόνια στην Δυτική αυτοκρατορία και 10 στην Ανατολική, ενώ υπήρχε ελαστικότητα στην επιβολή των αυτοκρατορικών οδηγιών από τους κατά τόπους κυβερνήτες
Σύμφωνα με τον Praet, η ιστορίες για αιματοχυσίες στην αρχαιότητα είναι υπερβολικές, ενώ παραπέμποντας σε άλλους Ιστορικούς: "Ο χριστιανός κλήρος και οι σημαντικότεροι λαϊκοί γίνανε θύματα, αλλά εκτός από εξαιρετικές περιστάσεις, οι απλοί Χριστιανοί ήταν απίθανο να γίνουν θύμα διώξεων.
Στις αρχές του 4ου αιώνα, με το Διάταγμα των Μεδιολάνων, θεσπίστηκε η ανεξιθρησκεία στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία  και τελικά ο χριστιανισμός έγινε επίσημη θρησκεία της .
 
Πολλά στοιχεία ληφθεί από τα παρακάτω άρθρα:
Διώξεις κατά Χριστιανών έως τον 4ο αιώνα
Ο μύθος των διωγμών (βιβλίο)
Κριτική στον Χριστιανισμό


Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου