Πέμπτη 25 Μαρτίου 2021

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ




Πριν από 7 χρόνια είχα γράψει για το ταξίδι μου στην Οδησσό και βέβαια για την απαραίτητη επίσκεψη που έκανα στο μουσείο της Φιλικής Εταιρείας που υπάρχει εκεί.( Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΟΔΗΣΣΟΣ)
Από αυτό είναι και η φωτογραφία του εγγράφου με τους αρχηγούς της Φιλικής Εταιρείας.
Όπως είδαμε στο προηγούμενο ποστ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ 1821 ΑΠΟ ΤΟ ΚΚΕ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ .όταν γίνεται «ιδεολογική χρήση της ιστορίας», όπως κάνουν οι κομουνιστές ιστορικοί, το 1975 μπορούν να γράφουν πως το 1821 :«ήταν έργο και δημιούργημα πρώτα και κύρια της φτωχολογιάς της πόλης και του χωριού» ενώ αντίθετα το 1924 να γράφουν πως ήταν αστική επανάσταση και πως η ελευθερία ήταν : «ελευθερία», δια τους οικονομικούς κρατούντας, δια τους αστούς και κοτζαμπάσηδες.
Είναι προφανές βέβαια πως η κοινή λογική μας λέει πως μια επανάσταση, σαν την Ελληνική του 1821, δεν ξεκινά από την αγράμματη τότε φτωχολογιά της πόλης και του χωριού όπως και δεν πετυχαίνει επειδή την αποφάσισαν μόνο οι αστοί χωρίς την συμμετοχή του λαού.
Τις πρώτες σπίθες για την δημιουργία μιας μικρής βαλκανικής αυτοκρατορίας άναψε ο Ρήγας, ενώ ο Κοραής διατύπωσε μια πολιτική στρατηγική όπως το ίδιο επίσης και ο Ανώνυμος της Ελληνικής Νομαρχίας.
Χάρις στην Γαλλική επανάσταση υπήρχε ήδη στην Ευρώπη ένα επαναστατικό πνεύμα εναντίον των απολυταρχικών εξουσιών που υπήρχαν τότε σε αυτήν. Το πνεύμα αυτό ήταν διάχυτο στους υπόδουλους λαούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας  και στην Ελλάδα βοήθησαν οι μορφωμένοι και οι λόγιοι του έθνους να αρχίσει να αποκτά και εθνική συνείδηση παρά την αντίθεση του Πατριαρχείου.
 Αυτό είχε εξασφαλίσει από τους Τούρκους εξουσία όχι μόνο θρησκευτική αλλά και πολιτική, ως ανώτατη αρχή όλων των ορθόδοξων λαών των υποκείμενων σε αυτούς, συμπεριλαμβανομένων, Σέρβων Βουλγάρων, Αλβανών και Ελλήνων.
Ο Πατριάρχης ήταν ενάντιος σε οποιαδήποτε νεωτεριστική ιδέα θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην οθωμανική διακυβέρνηση. Πχ το 1819 καταδίκασε με εγκύκλιό του τη διδασκαλία των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών στα σχολεία, σαν «τερατώδη» και «σατανική» καινοτομία που διαφθείρει τους νέους και τους καθιστά «επιβλαβείς εις τα πολιτεύματα»
Ο Πατριάρχης ήδη το 1798 διέταξε τους υφιστάμενούς του ιεράρχες ν’ αναζητήσουν και να καταστρέψουν τα «θολερά» γραπτά του δολοφονημένου Ρήγα. Όταν οι Τούρκοι τον απαγχόνισαν, σαν αποτυχημένο αξιωματούχο της Πύλης, παρά το ότι είχε αφορίσει την επανάσταση,  σχολίασε ο Κοραής:  «Ω τον ηλίθιον Σουλτάνον! Τους φίλους του σφάζει» («Επιστολαί», Εν Αθήναις 1885, σ.164).
Η Φιλική εταιρεία ήταν αυτή που από το 1814, ξεκίνησε από μια δράκα ανθρώπων και με την κοινωνική της αποδοχή από τις ηγετικές ομάδες στον ελληνικό χώρο, κατάφερε να εξαπλωθεί και να ενσπείρει το πνεύμα της ανεξαρτησίας σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού.
Έτσι τελικά υπέρ της ελευθερίας στην επανάσταση θυσίασαν την ζωή τους περίπου 250.000 Έλληνες και Ελληνίδες, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, όταν ο πληθυσμός της χώρας ήταν τότε μόνο 900.000.
Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Ιστορίας κ. Πέτρου Πιζάνια : από την ιστορική έρευνα γνωρίζουμε την κοινωνική ιδιότητα 1112 μελών της Φιλικής Εταιρείας έως τον Ιανουάριο 1821.
Από αυτά το 98% ανήκε σε ελληνικές ηγετικές ελίτ και σε όλες σχεδόν τις κλίμακες ισχύος στο εσωτερικό της κάθε ομάδας.
Πρόκειται για 455 εμπόρους, από τους οποίους πολλοί μεγάλοι κεφαλαιούχοι,189 διανοούμενους, 134 πρωτεύοντες και δευτερεύοντες αρματωλούς,134 καραβοκυραίους μεταξύ των οποίων σχεδόν όλοι οι εξέχοντες, 145 προεστούς στους οποίους περιλαμβάνονται μέλη από τις ισχυρότερες οικογένειες της Πελοποννήσου και της Ανατολικής  Στερεάς.34 αξιωματούχους του κλήρου, από τους οποίους 12 επίσκοποι και μητροπολίτες (και όχι το Ορθόδοξο Πατριαρχείο) και τέλος 22 διάφορους όπως ο Στέφανος Στεφανόπουλος ωρολοτεχνίτης στη Τρίπολη και ορισμένοι βιοτέχνες ενοικιαστές μπαρουτόμυλων στην Δημητσάνα και στο Μαυρίλο Φθιώτιδος.
 Για τους Μανιάτες και τους Σουλιώτες η ένταξη στην Φιλική Εταιρεία των μεγάλων πατριαρχών οδηγούσε την πατριά να ακολουθήσει. Μάλιστα, οι ισχυροί του κάθε τόπου αποτελούσαν κατά κανόνα τις τοπικές Εφορείες, τους ηγετικούς πυρήνες  της οργάνωσης μαζί με αρκετούς μικρούς ανώνυμους, οι οποίοι απέκτησαν σημαντική δύναμη τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης. Η πράξη ανάληψης της ηγεσίας επιβάλλει να δεχτούμε ότι είχαν ενταχθεί στην Φιλική αποφασισμένα.
Ο Frangos, G. στο βιβλίο του The Philike Etaireia 1814-1821. A social and historical analysis (New York 1971), σελ. 286-295, στηριζόμενος σε στοιχεία που προέρχονται από την αλληλογραφία των Φιλικών, αναφέρει ότι έχουν καταγραφεί 23 κατηγορίες και υποκατηγορίες επαγγελμάτων. Η πλέον πολυπληθής κατηγορία ήταν των εμπόρων, η οποία αντιστοιχούσε στο 53,7% των μελών της Εταιρείας. Στη δεύτερη επαγγελματική κατηγορία εντάσσονταν εκείνοι των οποίων τα επαγγέλματα απαιτούσαν εκπαίδευση ανώτερη του μέσου όρου (γιατροί, δικηγόροι, δάσκαλοι, φοιτητές αλλά και Φαναριώτες). Η τρίτη επαγγελματική κατηγορία, που αποτελούσε το 11,7% της σύνθεσης των Φιλικών, ήταν προεστοί, κυρίως από την Πελοπόννησο. Κληρικοί όλων των βαθμίδων αποτελούσαν το 9,5% των εταιρικών. Επίσης, οι στρατιωτικοί –κυρίως πρώην αρματολοί και κλέφτες– που είχαν υπηρετήσει ή υπηρετούσαν ακόμη σε ξένους στρατούς αποτελούσαν την πέμπτη κατηγορία και αντιστοιχούσαν στο 8,7%. Τέλος, οι αγρότες, που αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των ελληνόφωνων περιοχών, αντιστοιχούσαν μόλις στο 0,6% των μελών της Εταιρείας. Οι Έλληνες αγρότες, όπως γενικότερα και οι Βαλκάνιοι, προσκολλημένοι στην παραδοσιακή κοινωνία, έμεναν ακόμη μακριά από τις διαδικασίες εθνικής συγκρότησης, που επηρέασαν περισσότερο τις αστικές κοινότητες και τις κοινότητες της Διασποράς.
 
Διαπιστώνουμε λοιπόν πως ο σπόρος του Ρήγα βρήκε γόνιμο έδαφος και βλάστησε σε διάφορα κοινωνικά στρώματα Ελλήνων,από λόγιους και  εμπόρους της διασποράς, ναυτικούς, στρατιωτικούς, προεστούς, φωτισμένους κληρικούς και Φαναριώτες μέχρι μικροεπαγγελματίες. Όλοι αυτοί κατάφεραν τελικά να εμφυσήσουν και στους αγρότες το μήνυμα της επανάστασης με αποτέλεσμα σε αυτήν να συμμετάσχει το σύνολο των δυνάμεων του γένους.


 
ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ 1821
2007-ΕΙΧΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ;
2007-Ο ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ, Η 25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
2008-Η ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 25Η ΜΑΡΤΙΟΥ
2009-Η ΜΥΚΟΝΟΣ ΚΑΙ Η ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ
2010-Η 25 ΜΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΜΑΤΙ
2013-ΕΝΑ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ, Ο ΠΑΛΑΙΩΝ, Ο ΠΑΤΡΩΝ ΚΑΙ Ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ
2014-ΤΟ 1821, Ο ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ, ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ.
2014-Η ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΟΔΗΣΣΟΣ
2015-Ο ΑΘΕΟΦΟΒΟΣ ΣΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ 5- Η ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΚΑΙ Η ΔΕΞΙΩΣΗ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ
2017-H 25η ΜΑΡΤΙΟΥ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
-Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΑΣ ΥΜΝΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΑΝΤΙΑΡΝΤ ΚΙΠΛΙΝΓΚ ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ
2018- ΤΑ ΚΑΠΑΚΙΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ ΚΑΙ Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ α΄μέρος.
ΤΑ ΚΑΠΑΚΙΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ ΚΑΙ Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ β΄μέρος
2019-Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
2020-ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ.
 
 Τα σχόλια δημοσιεύονται μετά από έγκριση.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου